Vakliteratuur

Jackie Wullschlager: Hans Christian Andersen: The Life of a Storyteller

door Vanessa Joosen

200ste verjaardag
Volgend jaar, in 2005, zou Hans Christian Andersen zijn tweehonderdste verjaardag gevierd hebben. Zowel in Denemarken als in Vlaanderen en in de rest van de wereld zijn talloze festiviteiten gepland om de sprookjes-schrijver te herdenken. De wereldwijde viering in 2005 lijkt de voortzetting van de spectaculaire opgang die Andersen tijdens zijn leven maakte, en die Jackie Wullschlager beschrijft in The Life of a Storyteller.

Schamele afkomst
Als zoon van een schoenmaker leek voor hem aanvankelijk geen grote toekomst weggelegd. Maar Andersen kon zingen en entertainen, en hij was erg ambitieus. Jackie Wullschlager beschrijft levendig hoe hij als tiener op eigen houtje naar Kopenhagen trok, waar hij enkel dankzij de steun van een paar gulle mecenassen kon overleven. Met optredens bij de notabelen van de stad probeerde hij zich een weg te banen naar de hoogste Deense kringen - zijn schamele afkomst was aanvankelijk een bron van schaamte, later werd het deel van de romantische mythe rond de opgang van de schrijver.

Tragikomische figuur
Zijn eerste werken voor volwassenen oogstten slechts matig succes, het was pas toen Andersen sprookjes begon te schrijven dat hij echt internationaal doorbrak. Tijdens zijn hele leven zou Andersen voor de Denen trouwens een tragikomische figuur blijven - het was voor hem een grote frustratie dat de eer die hem in het buitenland te beurt viel in eigen land lang uitbleef. De Deense kranten die Wullschlager aanhaalt leken hem eerder te bespotten dan te waarderen, en zelfs van veel van zijn eigen gegoede vrienden (zoals bijvoorbeeld de familie Collin, die hem al van zijn tienerjaren financieel steunde) kreeg Andersen geen onverdeeld respect.

Uitgebreide biografie
Hans Christian Andersen heeft een lang en rijk leven geleid, met genoeg stof voor een uitgebreide biografie. Dat is dit boek van Wullschlager ook geworden: een vijfhonderdtal pagina's klein gedrukte tekst. Haar verhaal is al even afwisselend als het leven van Andersen en kan daardoor van begin tot einde blijven boeien. Naast de feiten en weetjes over het leven van de auteur krijg je ook fragmenten uit zijn dagboeken, net als een samen-vatting van zijn belangrijkste sprookjes. Wullschlager probeert die verhalen telkens te linken aan gebeurtenissen uit het leven van Andersen en ze doet dat heel overtuigend.

Context
Door het afwisselende leven dat Andersen leidde krijg je een breed spectrum van indrukken over de negentiende eeuw: in de hoofdstukken over zijn reizen leer je ook wat over het Rome, Londen, Weimar en Parijs van die tijd. De ontmoetingen die Andersen had met bijvoorbeeld Charles Dickens of de Gebroeders Grimm plaatsen zijn leven en werk dan weer in een bredere literaire context.

Uiteenlopende reacties
Jackie Wullschlager gaat niet mee in de romantiek die rond het leven van Andersen geweven is (in de eerste plaats door zijn eigen autobiografie). Door citaten en roddels uit kranten en brieven uit Andersens tijd toont Wullschlager dat hij als schrijver dan wel gevierd was, maar dat hij als persoon erg uiteenlopende reacties opriep.

Veelvuldig gelezen
Deze Engelstalige biografie van Jackie Wullschlager verscheen al een viertal jaar geleden, maar ik twijfel er niet aan dat ze in het Andersenjaar veelvuldig gelezen en herdrukt zal worden - hopelijk verschijnt er op termijn ook een Nederlandse vertaling.

Jackie Wullschlager : Hans Christian Andersen: The Life of a Storyteller, Chicago: University of Chicago Press, 2000, 489 p., ISBN 0226917479

Oorspronkelijk verschenen in De Leeswelp 2000

deze pagina printen of opslaan