3+ - Het bezit van gevoelens is voor de
mensheid een heel ding gebleken. Waar ouderen hun ervaring en misschien zelfs
hun gevoel voor rede kunnen gebruiken om hun emoties te beheersen, is dat bij
kinderen uiteraard anders. Daarom is een prentenboek over gevoelens zo’n aardig
idee. Illustratrice Kathrin Schärer (Bazel, 1969) maakte Soms ben ik… en liet dieren een scala aan gevoelens en
emoties uitbeelden. Een dier heeft nou eenmaal met zijn gemoedsbewegingen
makkelijker entree bij een peuter dan een volwassene. Vermenselijkte dieren
(dieren überhaupt) komen moeiteloos ‘waarachtig’ over op kinderen. De
sprookjeswereld is voor hen daadwerkelijk meer nabij dan de ‘echte’ wereld.
In Schärer treffen
we dan ook nog eens een kunstenaar van het echte verf-, knip- en plakwerk. Zij
gebruikt geen digitale verfkwast, maar maakt doorwerkte en doorknipte krijt en
potlood verbeeldingen.
Wat kan het toch bijzonder zijn, een vrijwel woordloos boek
met werelden van louter beelden. Dat prikkelt direct al de fantasie van
kinderen. En ook de prentenboek begeleidende ouderen kunnen dan weer eens hun
al jaren geleden opgeborgen talent voor verwondering afstoffen. Als in zo’n
beeldenboek dan een van de subtielste emoties, namelijk het empathisch vermogen,
aan bod komt, dan kan er iets moois ontstaan. Het ontwikkelen van empathie,
niet alleen inlevende aandacht willen ontvangen, maar het ook geven, moet vroeg
beginnen. Een open deur eigenlijk, maar toch.
De Zwitserse Schärer begrijpt het
goed. Gevoel zit overal in. De manier waarop ze haar beelden na veel
bewerkingen doet ontstaan levert iets ongelikts op, iets dat met aandacht (met
‘gevoel’) is gemaakt. Schärer tekent haar dierfiguren eerst met potlood op
bruin papier. Daarna voegt ze stapsgewijs kleuren toe, te beginnen met de
lichte. De ogen spelen een belangrijke rol in het uitdrukken van de
gemoedstoestand, maar ook de achtergrond bij het dierfiguur. Als het om een
negatief gevoel gaat, past een felle achtergrondkleur als rood, geel of oranje.
Bij iets liefs en positiefs hoort een heldere achtergrond met wat lieflijke
zaken als bloemen en plantjes.
Als ze af zijn, worden de getekende dieren eerst uitgeknipt
en op een steviger materiaal geplakt. Daarna worden de losse dierfiguren als
het ware in een decor gezet. Anders dan bij een aquarel kan vervolgens onbeperkt
met de figuren door het ‘decor’ worden geschoven. Totdat de compositie naar
wens is. Door deze ‘collage’-techniek te gebruiken kan Schärer zelfs
verschillende achtergronden uitproberen. Het is allemaal bewerkelijk voor de
kunstenaar, maar in de uiteindelijke resultaten bereikt zij wel een bijzondere
dynamiek. In Soms ben ik… de eerste zien we een muis die wordt
achternagezeten door een egel. Niet op de zoölogisch voor de hand liggende
wijze, maar menselijk rechtop. De twee snellen bijna de bladzijde af. <br
/>
Heel grappig zijn
drie leguanen die het ‘beledigd zijn’ overtuigend uitdrukken. Niet op z’n
‘leguaans’ natuurlijk, maar op de manier van mensen. Er zitten veel te
bespreken emoties in dit boek. Ook geschikt voor volwassenen die in het moderne
leven ongevoelig zijn geworden.
Kathrin Schärer: Soms ben ik…, Gottmer, Haarlem 2022, 64 p.
: ill. ISBN 9789025775704. Vertaling van Da sein: was
fühlst du? Door J.H. Gever. Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan