Nederlands proza

BOEKEN NR. 9, NOVEMBER 2023

Anjet Daanje: Suikerbeest

door Chris Vandenbroucke

Rutger is ogenschijnlijk een doorsnee Nederlander. Hij is gelukkig getrouwd, is succesvol in zijn job, heeft geen geldproblemen. Op een dag trekt een vrouw met autopech zijn aandacht:  

‘Als een buizerd die de boomkruinen en de hazen niet opmerkt omdat ze zijn honger niet kunnen stillen, en alleen de kleine voor zijn leven rennende muis ziet, bespringt dat ene detail me […] de rug van een vrouw die uitdagend overgaat in haar achteruit gestoken spijkerbroekbillen.’
 
Hij vermoordt haar op een gruwelijke manier. Hij geniet van zijn daad en van de belangstelling die de pers aan hem besteedt, en wil meer. Tegen wil en dank, gedreven door een innerlijke dwang wordt hij een seriemoordenaar, die steeds maar vaker moet toeslaan om aan zijn behoefte te voldoen. Ondertussen gaat zijn relatie, na een kortstondig hoogtepunt, stilaan bergaf en komt de onderliggende onvrede naar boven. De wederzijdse verwijten resulteren in het te verwachten einde.
 
Suikerbeest verscheen oorspronkelijk in 2001. Het is de derde misdaadroman van Anjet Daanje, haar eerste met een seriemoordenaar in de hoofdrol. Deze gebalde thriller grijpt de lezer onmiddellijk naar de keel. De lezer schrikt van het brute, zinloze geweld bij de eerste moord. Stilaan gradueert de schrijfster het geweld om de onderliggende motieven meer aandacht te schenken. Iedere moord wordt een stukje korter en serener beschreven. Ondertussen krijgen we meer inzicht in de psyche van de moordenaar en leren we uit enkele anekdotes uit zijn verleden dat geweld in zijn genen zit en dat het er vroeg of laat uit moest komen. Daanjes schrijfstijl is ook gebald, zeer plastisch en rijk aan vergelijkingen en metaforen. Er staat geen woord te veel, maar vooral in het begin kan de stijl redelijk barok overkomen. Naarmate het boek vordert, wordt de stijl soberder. De essentiële onvrede, onrust van het hoofdpersonage is de wanhoopskreet van een eenzaam, zelfzuchtig, zich verongelijkt voelend persoon. Suikerbeest is een intelligent en beklijvend boek.
 
Anjet Daanje: Suikerbeest, Pluim, Amsterdam 2023, 167 p. ISBN 9789493339095. Distributie De Wolken 

deze pagina printen of opslaan