Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 10, DECEMBER 2023

Leo Timmers: De bril van Beer

door Erick Kila

3+ - Voor peuters is niets zo leuk als het misverstand. Je slim voelen en ook een beetje lachen om een dommerik: dat idee moet een piepjonge ‘lezer’ krijgen als hij De bril van Beer van Leo Timmers (Genk 1970) aan een onderzoek onderwerpt. Enige bijstand van ouderen is wel gewenst, want behalve het onvermijdbare troeteldier, de beer, zijn er ook voor peuters minder bekende dieren met menseneigenschappen in het verhaal aanwezig. Wat te denken van de flamingo, de giraf en het hert. Het misverstand dat de crux is, wordt aangezwengeld door de oogkwaal van Beer: bijziendheid. Voeg daarbij de uit de literatuur van oudsher bekende berendommigheid en je hebt de ingrediënten voor een luchtige Comedy of Errors.  

Tegenover een tamelijk simpele fabel met heel weinig tekst staan verfijnde prenten. Timmers vult de pagina’s niet, maar legt zijn warm gekleurde figuren, alsof ze uitgeknipt zijn, op een wit vlak. De bodem waarop de dieren kennelijk lopen is alleen heel schetsmatig aangegeven. Kinderen gaan dan automatisch hun gevoel voor ruimte activeren. Boek en prent zijn plat, maar al lezend en lachend krijg je toch een gevoel van driedimensionale ruimte. Met andere woorden, je zit echt in het verhaal.
 
Aan het begin van het avontuur zien we Beer in zijn huisje. In en buiten het huisje ontdekken we allerlei zaken die de fantasie en nieuwsgierigheid kunnen prikkelen: een stapel boeken, een kast die op slot zit, een vogelhuisje, tuingereedschappen. Aan al die zaken kleeft een apart verhaaltje. Oma en opa kunnen het uit hun duim zuigen.
 
Wie niet naar behoren ziet en dat dan ook nog eens zelf niet in de gaten heeft, vergist zich in vormen die tijdens een wandeling opdoemen. Timmers laat dat op een subtiele manier zien. Een laag langgerekt bosje wordt in de ogen van Beer, die vergeten is dat zijn bril niet op zijn neus zit, een krokodil, een sierlijk paars groepje bloemen wordt een flamingo. Wat voor Beer een hert is, is in werkelijkheid een boom die zich in twee brede takken splitst.
 
Leo Timmers werd meerdere keren gelauwerd door de Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen. Hij debuteerde in 1993 als illustrator van Ted en Netje, een kinderboek van Agnes Verboven. Zijn eigen boeken maakt hij voor de leeftijdscategorie tot zes jaar. Ze zijn niet onopgemerkt gebleven in het buitenland. De New York Times selecteerde Timmers’ prentenboek Aap op straat (Monkey on the run) als een van de beste tien kinderboeken van 2019. Het boek bevat nagenoeg geen tekst. In 2022 werd Het eiland van Olifant (Elephant island) door de boekenredactie van De New York Times gekozen tot een van de twintig beste kinderboeken van dat jaar.
 
Boeken met weinig of geen tekst zijn een specialisme in kinderboekenland. In de wereld van peuters zijn beelden op z’n minst gelijkwaardig aan taal. Leo Timmers heeft daar een speciaal gevoel voor. Ter verhoging van de leesvreugde werd een los brilletje bij De bril van Beer gevoegd.
 
Leo Timmers: De bril van Beer, Querido, Amsterdam, 2023, 40 p. : ill. ISBN 9789045129426. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan