Met zijn nieuwste roman Onkrijgbaarheid levert
Tim Krabbé (Amsterdam, 1943) een boek af dat alleen maar door een oudere auteur
geschreven had kunnen worden. Het thema van deze soepel geschreven combinatie
van terugblikken en het hic et nunc is in de titel al plastisch verwoord. Met
dien verstande dat deze specifiek benoemde ‘onmogelijkheid’ pas een literaire
potentie kan krijgen als het om een door vele jaren heen ondervonden omstandigheid
gaat.
De man die
de ‘onkrijgbaarheid’ bijna koestert, is een schrijver. Hij gaat niet door voor
een stuntelaar of pechvogel op amoureus gebied, maar betoont zich meer een
jongen met bindingsangst of zelfs een compulsieve voorliefde voor onbestendige
relaties. It takes two to tango, daarom is er een tweede partij in het
spel die, bijna een leven lang, een gemankeerde relatie met de schrijver
mogelijk maakt: een meisje/vrouw/dame.
Je zou zomaar het mannelijke
hoofdpersonage een zak kunnen noemen, een egoïst die het zich, ten nadele van een
ander, een leven lang gemakkelijk maakt. Maar zo simpel zitten de karakters van
Giel Labij en zijn object van wisselende begeerte Lorette Delaporte niet in
elkaar. Er treedt naar het einde van de roman een tamelijk verrassende
verschuiving op in de werking en definitieve waarde van de ‘onkrijgbaarheid’. Dat
maakt deze curieuze liefdesgeschiedenis meer invoelbaar. Het zou een spoiler
opleveren om de verschuiving precies te beschrijven.
Zoals al opgemerkt, het subtiel
doormeten van een op het eerste gezicht tamelijk egocentrische way of life vergt
ervaring. Het is verleidelijk om in de schrijver Giel Labij iets van de auteur
Tim Krabbé te vermoeden. Zo vernemen we bijvoorbeeld via Giel aardige dingen
die met het schrijverschap en uitgevers te maken hebben. Ook hebben Giel en Tim
verfilmingen van hun boeken gemeen. De nu bijna tachtigjarige Krabbé beschikt
uiteraard over de geschakeerde levenservaring die hem in staat stelt een
waarachtige typering te geven van een opmerkelijke levenshouding.
De stilistische en
compositorische kwaliteiten van Krabbé maken Onkrijgbaarheid tot een
leeservaring die de moeite waard is en die aan het denken zet. Het is knap dat
het in de romantitel besloten thema van meerdere kanten wordt belicht. Heel ongedwongen
worden werkelijk gebeurde dramatische zaken verweven met het verhaal. De meest
dodelijke schietpartij in de recente geschiedenis van de Verenigde Staten (Las
Vegas, oktober 2017), die in het eerste hoofdstuk beschreven wordt, werkt op
een knagende manier in op de hele roman. Dat zorgt ervoor dat de lezer tot het
eind toe in een zekere spanning wordt gehouden. Krabbé is een veelzijdig
schrijver. Hij beoefende onder meer het genre van de thriller (Het gouden ei
– Prometheus 2021) en de psychologische roman (De grot -- Prometheus
2018). De zoete kwelling van het onkrijgbare krijgt in zijn handen uiteindelijk
ook een wrange kant. Weinig levenscredo’s blijken nu eenmaal voor altijd houdbaar.
Waar de
inmiddels zeventiger geworden Giel Labij aan het eind van het boek qua carrière
pas op de plaats lijkt te maken, blijkt de oudere Tim Krabbé met Onkrijgbaarheid
nog volop in literair bedrijf.
Tim Krabbé:
Onkrijgbaarheid, Prometheus, Amsterdam 2022, 218 p. ISBN 9789044652314.
Distributie L&M Books
© 2024 | MappaLibri