4+ - ‘Voor iedereen die ooit van iemand zal houden’ is de opdracht
van dit vriendelijke prentenboek. Dat het in dit verhaal over twee jongens,
Arthur en Zeb, gaat die op elkaar verliefd zijn, speelt geen rol. De
gebeurtenissen kunnen moeiteloos geplakt worden op jongen-meisje, meisje-meisje
enz. Het probleem is bekend en algemeen: hoe vertel je degene op wie je bent,
dat je dat bent. Dat zomaar zeggen, valt niet mee, dan maar een briefje? En als
dat dan geschreven is, en herschreven en herschreven, moet het nog altijd ook bezorgd
worden…
Dat
lukt beide jongens niet. Maar Arthur heeft zijn (drie) versies bewaard, en
daarna verstopt. Ze worden gevonden door drie meisjes, allemaal met een naam
die begint met een ‘Z’. De inhoud verbaast ze niks: iedereen wist al dat de
jongens op elkaar vielen. Ze geven de briefjes aan Zeb. Stonden ze eerst nog
gewoon naast elkaar, met de kerst (veel liefdesverhalen en -films spelen in
deze periode) staan Arthur en Zeb hand in hand op de groepspresentatie. Maar
verder verandert er niets, ze ondernemen gewoon nog steeds van alles samen. Dat
wisten we al vòòr de titelpagina, in maar liefst 12 scènes, waarop we de
jongens onder andere zien pianospelen, onder een luchtballon hangen, skaten en
tapdansen. Op de schutbladen achterin zijn het vooral winteractiviteiten.
Er is
werkelijk niemand die in woord of gebaar laat blijken iets vreemds aan de
relatie en de gevoelens van de jongens te vinden. Het is op de verder ook echt
inclusieve school (allerlei huidskleuren, een gehandicapte, een meisje met een
hoofddoek) kennelijk volkomen normaal. Het boek werd in de VS wel even
bekritiseerd omdat de maker twee kinderen spleetogen gegeven had, vooral goed
te zien op de twee groepsportretten van de klas. Dat is toen veranderd, en in
de Nederlandse editie zijn de twee kinderen dan ook voorzien van dezelfde ronde
ogen als alle anderen. Het boek zal het verder wel moeilijk krijgen in de
conservatieve staten, waar ouders ‘dit soort verhalen’ niet in de schoolbieb
wensen tegen te komen. Of ze homoseksueel zijn, moet overigens nog maar blijken.
Dat doet er in deze fase van de kinderlevens meestal nauwelijks toe.
Kirsch gebruikt maar heel weinig woorden, en daarvan is een
flink deel nog herhaling: briefje schrijven, nog eens lezen, er heel blij van
worden, twijfelen (er ontbreekt nog iets), niet geven. Het zal ongetwijfeld met
ritme te maken hebben, maar het verhaal krijgt er wel een zekere sloomheid van.
Zelfs in de bijbehorende tekeningen, waarin Kirsch zich verder helemaal uitleeft.
De kleuren spatten van de pagina’s. Het aantal activiteiten is immens, er is
zoveel te doen en te verzinnen, de lezers zullen hun ogen uitkijken. Je kunt je
overal voor verkleden, verveling en ruzie bestaan niet, voortdurend is er een
lach of een glimlach op de gezichten.
Een van de mooiste illustraties
is die waarop Zeb Arthur als Superman op de muur spuit, met daarbovenop Arthur
die hetzelfde doet bij Zeb. Getiteld: Z & A, gesigneerd: A & Z. Links
daarnaast schilderen ze elkaar (echte kindertekeningen worden het), staand voor
een muur met meesterwerken uit de beeldende kunst, ook geinig. Bíjna met de
ruggen tegen elkaar lezen ze een spannend boek over een andere jongen: Arthur
over Zap, Zeb over Alf. Goeie grap, bij ‘Zap’ nog leuker dan in het origineel.
Sommige lezertjes
zullen de vaak opduikende eekhoorntjes nog leuk vinden. Op het achterplat
draagt eentje er een groot hart, met daarin het ISBN. Op het voorplat knalt het
rood van de hartjes en de letters A en Z (met een knipoog naar het ABC-boek) je
tegemoet.
In
de coming-outscène spreken de jongens over zichzelf in de derde persoon
(‘Arthur is op Zeb’/’Zeb is op Arthur’), dat zal wel de onhandigheid
verbeelden, maar ik vind het een minpuntje. Niet heel knap gevonden is, dat ook
Zeb bezig was met een brief, met dezelfde tekst ook nog eens. Maar verder dus:
een vriendelijk verhaal, dat op positieve wijze inclusiviteit laat zien. En dat
een beetje voorbereidt op de latere genderidentiteit, maar niet per se op die
manier gelezen hoeft te worden.
Vincent X. Kirsch: Van Arthur voor Zeb, Luitingh-Sijthoff,
Amsterdam 2022, 38 p. : ill. ISBN 9789024598472. Vertaling van From Archie to
Zack door Pim Lammers. Distributie VBK België
© 2024 | MappaLibri