6+ - Lezers kennen de beroemde Israëlische schrijver en
vredesactivist David Grossman van onder meer De stem van Tamar, Zie: liefde (Cossee 2015), Een vrouw op de vlucht voor een bericht en Komt een paard de kroeg binnen (Cossee 2015). Dit prentenboek op
klein formaat, daterend van 2010 (2011 voor de vertaling), is de eerste
samenwerking met Michal Rovner, voorafgaand aan De zonneprinses en verschijnt
nu in herdruk. Misschien wel omdat De omhelzing gaat over de afstand
tussen onszelf en de ander, en dus over de nabijheid en de omhelzingen die we
door en tijdens de covidpandemie gemist hebben.
De kleine Ben
en zijn moeder lopen samen door de glooiende velden. Ben is uniek, er is
niemand zoals hij, zegt mama. Voor de jongen hangt dit samen met het besef dat
hij alleen is. Het brengt een dialoog op gang over alleen zijn en samen zijn,
over het verschil tussen bij iemand zijn en samenvallen met de ander.
‘Een prachtige
verdediging van de eenzaamheid én de liefde’, stelt La Repubblica op de
backcover. Dit verstilde gesprek biedt inderdaad een mooie troost voor wie
eraan herinnerd wordt dat we allemaal anders - en dus eigenlijk alleen - zijn.
Grossman, hier
in een vertaling van jeugdauteur Edward van de Vendel, schrijft in een
eenvoudige maar beeldende taal die makkelijk tot jong en oud zal spreken (‘Kom
bij me zitten’, zei ze, ‘billen op de grond.’). Hij roept diepere vragen op
(‘Ze zijn alleen en niet alleen.’ ‘Hoe kan het dat allebei zijn?’) die alle
ruimte voor interpretatie krijgen in het sobere tekenwerk van de Israëlische
kunstenares Michal Rover.
Tegen een lege
achtergrond zien we kleine, ingetogen, maar betekenisvolle zwart-witte
potloodsilhouetten met hier en daar een hint van het landschap. Het begint met
moeder die een arm om haar zoon heeft, hem nog even bij de hand houdt en
vervolgens loslaat. Het filosofische gesprek krijgt stemmig vorm door kleine verschillen
in de compositie. Zoon en moeder gaan dichter en verder uit elkaar, tekenen wat
op de grond of krijgen het gezelschap van dieren of van onbenoemde anderen op
de achtergrond.
De figuren,
die soms samen bewegen, soms alleen, verbeelden mee de gedachten over wie er
nog zoal in je omgeving is, of je dan ook niet samen bent, als je je gezin of
je omgeving met iemand deelt. Ook de dieren voeden mee het gesprek tussen
moeder en zoon -- en bij uitbreiding tussen het boek en de lezer, of verschillende
lezers. De hond heet niet toevallig Mirakel, wat suggereert dat hij enig is en
speciaal, net als Ben zelf. Moeder en zoon kijken naar de dieren als vrienden
van de mens, maar het is duidelijk dat de mens zich toch niet in het dier kan
verplaatsen. Zoals de groep mieren lijken mensen eigenlijk enorm op elkaar,
maar allemaal met een eigen taak, belang of interesse.
Het slot leest
als een troost of een bevestiging. Een kleinood om samen over te praten en dat
uitnodigt tot herlezen.
David Grossman: De omhelzing,
Cossee, Amsterdam 2021, 36 p. : ill. ISBN 9789059363311. Vertaling van Hibuk door Edward Van
de Vendel. Distributie Pelckmans Uitgevers
© 2024 | MappaLibri