‘My references are the 19th-century
novelists, the giants of storytelling. What I want to do is take all these
19th-century sagas and rebuild them, using all the techniques from the 20th century,
the techniques we've learned from film and pop culture. What if we try to get
the grand scale of Dickens and Tolstoy novels using all these new devices to
enhance the reading experience?’
Een uitgekookte
kerel, die Carlos Ruiz Zafón, die zijn internationale bestseller goed kan
verkopen. Hij maakt schaamteloos gebruik van die 'nieuwe technieken', alludeert
op een intrigerende verwikkeling tussen boek en leven, en bereidt zo de lezer
voor op literair puzzelwerk. Maar dat komt er niet. De ontknoping van het grote
mysterie geschiedt via de oeroude truuk
van een brief van een dode, liefst honderd pagina's, die alle antwoorden bevat.
En voor de luie lezer voegt de auteur wat kleine herhalingen toe van cruciale
plotelementen. Hoe suf.
Daniel Sempere, het hoofdpersonage van De schaduw van de wind, is overigens een sufferd. Dat vertelt hij
ons vaak genoeg, telkens er zich weer een drama voltrekt als gevolg van zijn
zoektocht naar Julián Carax, de schrijver van 'De schaduw van de wind'. Dat
boek had de tienjarige Daniel uitgekozen in het Kerkhof der Vergeten Boeken,
een mysterieuze plaats in Barcelona, waar zijn vader-boekhandelaar hem
binnenleidde. Daniel is betoverd door het boek, maar vindt weinig informatie
over Carax, en al helemaal geen exemplaren van zijn andere boeken. Er blijkt
een sinister individu rond te waren in Barcelona die alle boeken van Carax
opzoekt en verbrandt. Zijn naam is Laín Coubert, en onder die naam figureerde
de duivel in het boek van Carax. En zo ontwikkelen er zich nog meer verbanden
tussen Daniels leven en het boek. Wat volgt is een complex, fundamenteel
gotisch verhaal dat nauw verweven is met de dramatische socio-politieke
ontwikkelingen in het Spanje van de eerste helft van de 20e eeuw.
De auteur is geen
sufferd. Hij weet wat een boek tegenwoordig nodig heeft om een bestseller te
worden: een ingewikkelde thrillerplot, in elkaar hakende verhalen, een weinig
postmodern spel, een flinke brok geschiedenis, een betoverend boek, grote
huizen met donkere geheimen, romantische liefde (die echter geen affaires
uitsluit, want onze lezers zijn kinderen van deze tijd, nietwaar) etc. Dit
alles lijkt een ambitieuze cocktail, maar is het omwille van de voorspelbare
verhaalelementen eigenlijk niet. De ontknoping laat lang op zich wachten en
wordt met die brieventruuk flauw uitgewerkt. De verwikkeling tussen boek en
leven blijkt niet wat het belooft te zijn. In zijn queeste om de
nieuwsgierigheid van de vervoerde lezer te bevredigen begaat de auteur fouten
tegen de romantechnieken die hij aanwendt. Ik vind het een jammerlijke
verspilling van talent, die zgn. ‘enhanced reading experience’, want Zafón kan
wel degelijk schrijven, al is zijn stijl soms wel heel breed uitgemeten en niet
ontdaan van stereotiepe beelden. Hij weet een personage en situatie krachtig
neer te zetten, vertelt puntgave verhalen, gebruikt boeiende motieven en
metaforen, en heeft met de figuur Fermín Romero de Torres, compagnon de route
van Daniel, een dolkomische schelm geschapen. Op mij maakten vooral zijn
beschrijvingen van het grauwe naoorlogse Barcelona en de terreur onder het
Franco-regime indruk.
Carlos Ruiz Zafón: De schaduw van de wind, Signatuur,
Utrecht 2017, 558 p. ISBN 9789056725914. Vertaling van La sombra del viento door Nelleke Geel. Distributie
Standaard Uitgeverij
Oorspronkelijk verschenen in De Leeswolf
© 2024 | MappaLibri