Zwerveling

12+ - Het valt op: niet vaak zag ik de naam van de uitgeverij zo groot op de cover. Alsof die uitgever wil zeggen: kijk eens wat wij durven. Dit woordeloze prentenboek van Peter van den Ende is dan ook een bijzonder experiment: een gedurfd en fascinerend kunstwerk.

                                                                                           
Je kunt er niet naast kijken: het oplichtende bootje van papier te midden van cirkels starende vissenkoppen. Op die manier zuigt Peter van den Ende je zijn boek in, en meteen een bizarre wereld vol magie en fantasie. Voor zijn zwart-witprenten werkt hij met een uiterst fijne arceertechniek. Hiermee brengt hij onder meer de onderwaterwereld tot leven, waardoor je de kleuren van de vissen en koraalriffen niet mist. De techniek nodigt ook uit om op zoek te gaan naar verborgen details. In dit geval zijn dat vooral vreemde grapjes en rariteiten zoals twee kussende vissen, een inktvis met inktpotjes, een zeepaardje met een hoedje van papier in een papieren bootje en allerlei vissenmensen of mensvissen.
 
In een soort prelude vouwen twee figuren een bootje van papier. Al meteen slaat de vervreemding toe. Het bootje blijkt even groot als de figuren en een van hen heeft een bizar, gehoornd hoofd. Het schip waarvan het bootje te water wordt gelaten ziet er ook al ongewoon uit, met zeilen als poliepen, een duikboot onder de romp en een soort kasteel op het achterdek. Al snel duiken uit het water vreemde wezens op en die worden nog gekker wanneer de illustrator ook de onderwaterwereld in beeld brengt. Twee kussende vissen blijken hoofden van rare vismensen. Wat verder rijdt zo’n soort mensenvis op een heremietkreeft, terwijl een zeepaardje met dambordpatroon uit het bootje van papier toekijkt.  
 
Nog gekker wordt het als de zon ondergaat en het noorderlicht als een reusachtig gordijn over de zee hangt. Uit die zee rijst een reusachtige ijsberg op, waarna het bootje tussen mysterieuze spelonken van ijs door vaart. Nog later wordt de sfeer grimmiger in de buurt van een boorplatform dat rookwolken uitbraakt waaruit meeuwen neerstorten. Meteen worden de grijstinten donkerder. De bedreigingen van de zee worden verder nog duidelijker op een eiland vol afval. Uit het diepste duister wordt het bootje ten slotte opgetild door een duikboot. En weer liggen allerlei bizarre wezens op de loer. Die vreemde figuren duiken ook op wanneer het bootje de mensenwereld binnen vaart, al is ook die op allerlei manieren anders dan de wereld die wij kennen. Die vervreemding zet de illustrator extra in de verf door te kiezen voor een vogelperspectief.
 
Zwerveling doet denken aan De wonderlingen van Brian Selznick. Waar in dit laatste boek tekst en beeld elkaar aanvulden, nemen de illustraties hier het verhaal helemaal over. Hierdoor laat het boek nog meer over aan de verbeelding van de kijker, die uitgedaagd wordt om als een zwerveling mee te reizen op en onder de golven van dit magische boek.
 
Peter Van den Ende: Zwerveling, Querido, Amsterdam 2019, 96 p. : ill. ISBN 9789045120065. Distributie L&M Books

© 2024 | MappaLibri