Als de sterren zingen

12+ - Er zijn heel veel redenen waarom men een boek goed kan vinden, maar een van de allerbeste blijft toch het loutere genot van het lezen. Dat genot biedt Tonke Dragt ons in deze bundel, waarin de auteur een zeer ruime selectie verhalen heeft samengebracht die haar hele carrière omvatten. Sommige verhalen verschenen in verhalenbundels die nu nog maar moeilijk te vinden zijn, andere werden (vooral in het begin van haar carrière) gepubliceerd in jeugdtijdschriften waar vandaag geen levende ziel nog een exemplaar van liggen heeft, en een paar verhalen zien hier zelfs voor het eerst het daglicht. De bundel is georganiseerd in vijf afdelingen: sprookjes, sagen en mysteries, raadselverhalen, toekomstverhalen (sciencefiction) en nachtverhalen. Samen vormen ze een staalkaart van Dragts werk en thematiek en dus ook een ideale kennismaking voor een nieuwe generatie jonge en minder jonge lezers.
 
Dit boek is echter meer dan zomaar een bundeling van verspreide teksten. De verhalen worden altijd gevolgd door een korte duiding waarin Dragt vertelt hoe een verhaal tot stand kwam, wat de aanleiding was om het te schrijven, of waar ze haar inspiratie haalde. De auteur biedt hier een kijkje in haar interne keuken, wat soms tot zeer leuke verhalen-achter-de-verhalen leidt (zo is er een sprookje dat geschreven werd voor de televisie naar aanleiding van de verloving van Beatrix en Claus). Een grote bonus is dat de verhalen geïllustreerd zijn met Dragts eigen oorspronkelijke illustraties (voor zover deze nog bewaard zijn).
 
Dragt is een opmerkelijk dubbeltalent en illustreerde niet alleen haar eigen werk, maar ook dat van andere auteurs. Haar hoogst individuele stijl is zeer herkenbaar en heeft vandaag een zeer uitgesproken retro-effect. De talloze illustraties bieden dan ook niet alleen een mooi overzicht van Dragts virtuositeit, ze geven het boek ook een buitengewone nostalgische charme: dit zijn immers vaak het soort illustraties die we herkennen als ‘typisch’ voor de jaren vijftig en zestig.
 
De oorspronkelijke illustraties zijn bovendien aangevuld met een aantal collages die Dragt recent heeft gemaakt, zodat het boek als geheel een bijzonder mooie combinatie is van woord en beeld: men kan dit boek lezen, maar men kan het ook bekijken en genieten van de visuele rijkdom. Aangezien de editie zeer fraai is uitgevoerd, op kwaliteitsvol papier (en met twee leeslinten), is Als de sterren zingen dan ook een verrukkelijk object om te hebben, te bekijken, èn te lezen. Het is een verhalenboek ‘oude stijl’ – maar in de allerbeste betekenis van ‘oud’: hoogwaardig uitgevoerd, onberispelijk vormgegeven, een genot voor het oog, en vooral een genot om te lezen.
 
De verhalenrijkdom is onuitputtelijk. Dragts thematiek is breed, van sprookjes en legendes waarin ze rijkelijk put uit de graallegendes, de klassieke mythologie, of vroegmoderne verhalentradities, tot sciencefictionverhalen die vandaag een prachtig retro-patina hebben. Daarnaast is Dragt ook een auteur die kinderen als mensen serieus neemt: haar verhalen zitten vol wijsheid, tegendraadse inzichten, en intelligente morele kwesties. Het idee dat sprookjes en verhalen enkel voor kinderen zijn, werd lang geleden al naar de prullenbak verwezen, maar Dragts werk toont heel mooi aan waarom jeugdliteratuur het verdient om als literatuur tout court te worden gelezen. Net die rijkdom, vaak bedrieglijk eenvoudig verpakt, maakt Dragts verhalen zo sterk en aangrijpend.
 
Persoonlijke favorieten van deze lezer zijn ‘Het was maar een droom’ (de geschiedenis van prins Tarne, elegant verpakt in een raamvertelling) en de toekomstverhalen ‘De robot van de rommelmarkt’ en ‘Waar wouden zijn…’ – maar met een keuze van bijna dertig verhalen zal elke lezer zijn/haar eigen favorieten (terug)vinden. Meer dan wat ook is dit een boek dat zal worden gekoesterd en gelezen en herlezen door kinderen van alle leeftijden die echt van echt goede literatuur houden: een verrukkelijke bundel.
 
Tonke Dragt: Als de sterren zingen, Leopold, Amsterdam 2018, 425 p. ill. ISBN 9789025873745. Distributie Standaard Uitgeverij

© 2024 | MappaLibri