Patrick Lateur is al geruime tijd actief op facebook. Hij gebruikt het medium niet zozeer om een soort van privé-identiteit gestalte te geven, maar veeleer om er allerlei bedenkingen op te posten.
Op die manier is zijn facebookpagina een plaats voor
reflectie en meditatie, om afstand te nemen van de wisselvalligheden van het
bestaan. Het is, als het ware, het eigentijdse equivalent van een notitieboekje
waarin invallen worden genoteerd.
In Efemeriden worden een aantal van die
notities gebundeld. Het geheel krijgt de structuur van een kroniek, waardoor
ook een inkijk wordt gegeven op leven en werk. Wie Patrick Lateur kent, zal
niet verrast zijn dat de Grieks-Romeinse oudheid daarin een doorslaggevende
factor vormt. De schrijver is bezig met zijn monumentale vertaling van de
Odyssee, en hoe dan ook ontstaat een soort van verband tussen de verhalen van
de Griekse held, Lateurs eigen reizen (omgekeerd, in de sporen van Odysseus) en
de eigentijdse maatschappelijke problematiek.
Daarbij lijkt het erop dat de schrijver permanent in de antieke
cultuur speurt naar verdere analyses (soms ook oplossingen) voor wat zich in
het vluchtige heden aan hem voordoet. De reizen geven meteen ook aan de lezers
de kans om kennis te maken met bekende en vooral minder bekende overblijfselen:
het woord ‘toeristische attracties’ is geheel misplaatst voor het culturele
erfgoed dat hier wordt beschreven. Ook de verkenningen in de klassieke talen –
via opschriften onder meer – hebben die functie. Ze bewaren het vreemde dat ons
in feite eigen is, en in die zin zijn ze actueler dan ooit. Dat wordt
fijnzinnig aangegeven in tal van anekdotes, tot het vinden van een geschikte
Latijnse spreuk om abdijbier te verkopen.
Die zoektocht naar blijvende waarden is trouwens algemeen het
centrale thema in deze reeks notities. De religiositeit speelt daarop in.
Lateur is bijzonder ontvankelijk voor het transcendente, voor de ontmoeting met
de eeuwigheid, die de mens terugwerpt op zijn eigen nietigheid. Dat vindt hij
in de gewijde omgeving van kloosters en kerken, maar ook in de verrijkende
ontmoeting met mensen. In die zin is het niet verwonderlijk dat zijn notities
ook een hartstochtelijk pleidooi bevatten om vooral die open blik te bewaren;
hier en daar wordt ironisch uitgehaald naar wetenschappelijke ontdekkingen die
de mysteries van mensen tot chemische formules hopen te herleiden.
Efemeriden is wat het is: geen uitgewerkt
betoog, maar een soort van eindeloze reeks van aantekeningen in de loop van (en
vaak ook expliciet bij) de tijd. De periode die bestreken wordt is die van 2011
tot 2015, maar die bovenstroom van gebeurtenissen vormt vooral de aanleiding om
dieper te graven. Men ‘hoort’ Patrick Lateur als het ware denken, dromen en
overwegen. Veel betere gesprekspartners zijn er alvast niet denkbaar.
Patrick
Lateur: Efemeriden, Uitgeverij P, Leuven 2017, 62 p. ISBN 9789492339256
© 2025 | MappaLibri