Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 6, JUNI 2022

Vincent X. Kirsch: Van Arthur voor Zeb

door Henk van Viegen

4+ - ‘Voor iedereen die ooit van iemand zal houden’ is de opdracht van dit vriendelijke prentenboek. Dat het in dit verhaal over twee jongens, Arthur en Zeb, gaat die op elkaar verliefd zijn, speelt geen rol. De gebeurtenissen kunnen moeiteloos geplakt worden op jongen-meisje, meisje-meisje enz. Het probleem is bekend en algemeen: hoe vertel je degene op wie je bent, dat je dat bent. Dat zomaar zeggen, valt niet mee, dan maar een briefje? En als dat dan geschreven is, en herschreven en herschreven, moet het nog altijd ook bezorgd worden…  

Dat lukt beide jongens niet. Maar Arthur heeft zijn (drie) versies bewaard, en daarna verstopt. Ze worden gevonden door drie meisjes, allemaal met een naam die begint met een ‘Z’. De inhoud verbaast ze niks: iedereen wist al dat de jongens op elkaar vielen. Ze geven de briefjes aan Zeb. Stonden ze eerst nog gewoon naast elkaar, met de kerst (veel liefdesverhalen en -films spelen in deze periode) staan Arthur en Zeb hand in hand op de groepspresentatie. Maar verder verandert er niets, ze ondernemen gewoon nog steeds van alles samen. Dat wisten we al vòòr de titelpagina, in maar liefst 12 scènes, waarop we de jongens onder andere zien pianospelen, onder een luchtballon hangen, skaten en tapdansen. Op de schutbladen achterin zijn het vooral winteractiviteiten.
 
Er is werkelijk niemand die in woord of gebaar laat blijken iets vreemds aan de relatie en de gevoelens van de jongens te vinden. Het is op de verder ook echt inclusieve school (allerlei huidskleuren, een gehandicapte, een meisje met een hoofddoek) kennelijk volkomen normaal. Het boek werd in de VS wel even bekritiseerd omdat de maker twee kinderen spleetogen gegeven had, vooral goed te zien op de twee groepsportretten van de klas. Dat is toen veranderd, en in de Nederlandse editie zijn de twee kinderen dan ook voorzien van dezelfde ronde ogen als alle anderen. Het boek zal het verder wel moeilijk krijgen in de conservatieve staten, waar ouders ‘dit soort verhalen’ niet in de schoolbieb wensen tegen te komen. Of ze homoseksueel zijn, moet overigens nog maar blijken. Dat doet er in deze fase van de kinderlevens meestal nauwelijks toe.  
 
Kirsch gebruikt maar heel weinig woorden, en daarvan is een flink deel nog herhaling: briefje schrijven, nog eens lezen, er heel blij van worden, twijfelen (er ontbreekt nog iets), niet geven. Het zal ongetwijfeld met ritme te maken hebben, maar het verhaal krijgt er wel een zekere sloomheid van. Zelfs in de bijbehorende tekeningen, waarin Kirsch zich verder helemaal uitleeft. De kleuren spatten van de pagina’s. Het aantal activiteiten is immens, er is zoveel te doen en te verzinnen, de lezers zullen hun ogen uitkijken. Je kunt je overal voor verkleden, verveling en ruzie bestaan niet, voortdurend is er een lach of een glimlach op de gezichten.
 
Een van de mooiste illustraties is die waarop Zeb Arthur als Superman op de muur spuit, met daarbovenop Arthur die hetzelfde doet bij Zeb. Getiteld: Z & A, gesigneerd: A & Z. Links daarnaast schilderen ze elkaar (echte kindertekeningen worden het), staand voor een muur met meesterwerken uit de beeldende kunst, ook geinig. Bíjna met de ruggen tegen elkaar lezen ze een spannend boek over een andere jongen: Arthur over Zap, Zeb over Alf. Goeie grap, bij ‘Zap’ nog leuker dan in het origineel.
 
Sommige lezertjes zullen de vaak opduikende eekhoorntjes nog leuk vinden. Op het achterplat draagt eentje er een groot hart, met daarin het ISBN. Op het voorplat knalt het rood van de hartjes en de letters A en Z (met een knipoog naar het ABC-boek) je tegemoet.
 
In de coming-outscène spreken de jongens over zichzelf in de derde persoon (‘Arthur is op Zeb’/’Zeb is op Arthur’), dat zal wel de onhandigheid verbeelden, maar ik vind het een minpuntje. Niet heel knap gevonden is, dat ook Zeb bezig was met een brief, met dezelfde tekst ook nog eens. Maar verder dus: een vriendelijk verhaal, dat op positieve wijze inclusiviteit laat zien. En dat een beetje voorbereidt op de latere genderidentiteit, maar niet per se op die manier gelezen hoeft te worden.
 
Vincent X. Kirsch: Van Arthur voor Zeb, Luitingh-Sijthoff, Amsterdam 2022, 38 p. : ill. ISBN 9789024598472. Vertaling van From Archie to Zack door Pim Lammers. Distributie VBK België

deze pagina printen of opslaan



ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri