Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 2, FEBRUARI 2016

Michael Dudok de Wit: Vader en Dochter

door Karen Woets

5+ - In 2000 bracht Michael Dudok de Wit, een in Nederland geboren, in het buitenland werkende tekenaar, Father and Daughter uit. Voor deze 8,5 minuten durende woordloze animatiefilm kreeg hij in Engeland een Bafta en in de VS een Oscar. In 2002 verscheen van dit verhaal een versie in prentenboekvorm, die in 2015 voor de vierde keer herdrukt is, in een handzaam en groot oblong formaat.  
 
De omslag is intrigerend: in een bruinig landschap, waarin de lucht veel dominanter aanwezig is dan de eindeloze polder, fietsen een grote en kleine figuur de horizon tegemoet. Voordat het verhaal echt begint, zien we de figuren, vader en dochter blijkbaar, nogmaals door de polder fietsen. Op de dijk neemt de vader afscheid met een simpel ‘Dag kind’, waarop het meisje simpelweg ‘Dag papa’ antwoordt. De vader stapt in een bootje en roeit naar de horizon met onbekende bestemming. Hierna zien we het meisje in verschillende seizoenen, overdag en ‘s nachts en door de jaren heen voorbij fietsen op de dijk: alleen, met vriendinnen, met haar vriend, met haar gezin en ten slotte als een oude vrouw. Dán pas komt het moment waarop ze haar vader weer ziet…  
 
In het prentenboek is, in tegenstelling tot de animatiefilm, wel tekst te vinden. Die is echter steeds heel kort en zakelijk. Wat in de tekst staat, is ook in de tekeningen te zien. Alleen zinnen als ‘Af en toe denkt ze nog wel aan haar vader…’ en ‘Er is een vriend, voor haar alleen. Het meisje is gelukkig’ voegen iets toe aan het beeld. Wat het beeld vertelt, is een prachtig verhaal over tijdloze thema’s als de vergankelijkheid, maar ook de schoonheid van het leven, en verlies van een dierbare én het koesteren van hoop op een nieuwe ontmoeting. De tekenaar heeft hierbij gekozen voor een kleurencombinatie van zwart-wit, sepia en blauw, waardoor hij  - zo vertelde hij tegen Bianca Stigter in een interview voor NRC Handelsblad (9.03.2001) – een nostalgisch beeld kon oproepen.  
 
Hoewel tekst én beeld ogenschijnlijk eenvoudig zijn, is het dat niet als je dit prentenboek opnieuw doorbladert. Steeds zie je weer nieuwe dingen, die verschillende emoties in zich kunnen dragen, zoals de eenzaamheid van kleine figuren in het landschap, die tegelijkertijd vrijheid kan betekenen. Voor wie dit prentenboek gaat bekijken met kinderen vanaf een jaar of 9, is er genoeg om van te genieten, over te praten en zich over te verwonderen. Over het vertrek van de vader, het leven van het meisje of de  pagina met het wolkje. Of wat te denken van het weerzien tussen vader en dochter, waarbij de dochter geen klein meisje is, maar een jonge vrouw?  
 
In de recensie voor NBD Biblion schreef de recensent dat het verhaal lastig is vanwege de grote tijdsprongen, dat het door jonge kinderen onder meer daarom niet begrepen kan worden zonder begeleiding, en dat het ‘wel interessant [is] voor de kleine groep (bijna) volwassenen die lezen als kunstvorm ziet in plaats van ontspanning en dan ook nog van deze uitvoering houdt’. Ik denk dat dit prentenboek het verdient om aan een zo groot mogelijke doelgroep aangeboden te worden, mogelijk in combinatie met het zien van de animatiefilm. Vanwege het tijdloze van het thema, waarmee we allemaal te maken hebben of krijgen, en vanwege de intrigerende verbeelding. Om bij voorbaat uit te gaan van een dichotomie tussen ‘lezen als kunstvorm’ en ‘ontspanning’ lijkt me zinloos.  
 
Amsterdam : Leopold 2015, 32 p. : ill. Naar de animatiefilm Father and daughter. ISBN 9789025868697  
    

deze pagina printen of opslaan