Vanaf twaalf jaar
JEUGDBOEKEN NR. 4, APRIL 2024
Tiny Fisscher: Dat stomme boek
door Johanna Ferket
12+ - Dit is
het stomste boek dat je ooit in je handen hebt gehad. Het is zo stom dat het
maar de vraag is of je het überhaupt moet lezen.’ Het zijn de woorden van de
vijftienjarige Ivan (Iev) die op school de opdracht krijgt om een boek te
schrijven. Dik tegen zijn zin, titelt Iev zijn opdracht ‘Dat stomme boek’. ADHD’er
Iev is een onstuimig vat, een jongen wiens hoofd voortdurend vol associaties en
verspringende gedachten zit. ‘Een hink-stap-sprong door mijn hoofd’ noemt Iev
het zelf. Het boek dat hij start, gaat over enkele dagen uit zijn leven waarin
hij samen met zijn moeder en zusje zijn verdwenen vader gaat zoeken. Ievs vader
is manisch-depressief en verdwijnt wel vaker, maar deze keer leidt de zoektocht
hen tot in Berlijn. Onderweg ontmoet Iev het fascinerende Engelse meisje Jo,
die ook weer in Berlijn een belangrijke rol speelt. Daar komt de zoektocht naar
Ievs vader tot een pijnlijke ontknoping.
Het verhaal wordt vanuit het
perspectief van de onrustige Iev verteld, waardoor de lezer hem dicht op de
huid zit. Door zijn ogen ervaren we de wereld als één brok dynamiet waarin
alles razendsnel passeert. Omdat het voor Iev heel onduidelijk is wat er zich
tussen zijn ouders afspeelt, waarom zijn vader raadselachtige berichtjes stuurt
en waarom ze naar Duitsland moeten, blijft dit dus ook voor de lezer
onduidelijk. Op het einde wordt de werkelijkheid flink door elkaar geschud. Iev
wilde, zoals een echte schrijver, de lezer misleiden:
‘In werkelijkheid verdwaalde ik
zelf. Ik wilde de werkelijkheid voor me uit schuiven, uitstellen, afstellen.’
Het einde van
de roman biedt een reflectie op het schrijverschap, over die dunne lijn tussen
fictie en werkelijkheid: Hoe ga je als schrijver met de werkelijkheid om? En
kan schrijven een therapeutisch proces zijn om de pijnlijke realiteit van je af
te schrijven?
De
dialogen zijn geestig en aandoenlijk. De personages rond Iev (zijn vader,
moeder en zusje) krijgen echter niet veel body. Het ontluikende liefdesverhaal
tussen Iev en de Engelse Jo is dan weer overbodig, maar verder is Dat stomme
boek een verfrissende roman waarin de leefwereld van een adolescent met
ADHD heel raak wordt weergegeven. Het onverwachte einde biedt veel stof tot
nadenken.
Het
boek blijft het goed doen bij de lezers. Dit is sinds de oorspronkelijke
uitgave in 2013 de negende editie.
Tiny Fisscher: Dat stomme boek, Volt, Amsterdam 2024, 160
p. ISBN 9789021489742. Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan