Vanaf zes jaar

JEUGDBOEKEN NR. 9, NOVEMBER 2023

Gerda Dendooven: Waar is winter?

door Jan Van Coillie

6+ - Gerda Dendooven is een van de meest authentieke dubbelkunstenaars voor kinderen in het Nederlandse taalgebied. Haar prentenboeken zijn meteen herkenbaar én in elk nieuw boek blijft ze helemaal zichzelf. Als een rode draad door haar werk loopt de – complexe maar warme -- band tussen ouder (vooral moeder) en kind, en telkens benadert ze die op een onconventionele manier die, net als in sprookjes, diepmenselijke drijfveren blootlegt.  

Waar is winter? begint als veel sprookjes: ‘Lang geleden, toen winters nog wit waren en zomers zacht’. Zo lang geleden dus leefden in een dorp Mika en Pip: ‘Ze hadden geen kind, geen hond en ook geen kat. Maar ze hadden elkaar.’ Ook veel sprookjes starten met een kinderloos echtpaar dat uiteindelijk een heel bijzonder kind krijgt, denk maar aan ‘Klein Duimpje’ of ‘Duimelijntje’. Gerda Dendooven verwerkte dit gegeven ook al eerder in haar prentenboeken. In Takkenkind. Een klein verhaal over grote wensen (2012) gaat een man op zoek naar een kind voor zijn vrouw die onmiddellijk haar kinderwens vervuld wil zien en in Stella, ster van de zee vinden een visser en zijn vrouw een klein meisje in hun netten en ook zij is anders dan de andere kinderen.
 
Ook het kind in dit verhaal is heel apart en komt op een sprookjesachtige wijze tot leven. Wanneer Mika en Pip op een donkere winterdag, wanneer het dorp wakker wordt onder een deken van sneeuw, een sneeuwpop maken, klein als een kind en met een roze en een geel oog, hun lievelingskleuren, begint de pop plots te ademen. Het is hun ‘wonderkind’, hun ‘winterwonder’. Ze geven het de naam ‘Winter’ en een knus plekje in hun vriezer. Al snel hebben ze hun handen vol aan hun kind, vanuit een voortdurende bezorgdheid dat Winter zou smelten. Maar dan wordt het weer zachter. Hoezeer Mika en Pip ook proberen Winter binnen te houden, hun kind wil buiten spelen met de andere kinderen en het onvermijdelijke gebeurt. Hiermee is Waar is Winter? niet alleen een verhaal over een kinderwens en de zorg van ouders, maar ook over loslaten, afscheid nemen en de kracht van nieuw leven. Natuurlijk is er verdriet, maar er is ook de herinnering aan een ‘heerlijke tijd’. En ook dit verhaal eindigt met – letterlijk -- een kiem van nieuw leven en hoop.
 
Niet alleen het verhaal maar ook de illustraties dragen onmiskenbaar de stempel van Gerda Dendooven. Haar robuuste, potige figuren lijken weggelopen uit schilderijen en houtsneden van Vlaamse expressionisten als Constant Permeke, Gustave De Smet of Edgard Tytgat, maar dan wel met een eigen, speelse twist. In de expressionistische traditie speelt ze een spel met perspectief en kleurgebruik en vertekent ze de personages, zodat gevoelens krachtig tot uiting komen. Opvallend zijn de springerige kinderen ‘die dartelden en dolden’ en het uitvergrote contrast tussen de lange, in het roze geklede Mika en de veel kleinere, kogelronde Pip in zijn geel geruite pak.
 
Waar is Winter? is een warm verhaal voor koude winters, een verhaal dat in woord en beeld laat voelen wat de komst van een kind betekent, hoe pijnlijk afscheid nemen is maar ook hoe hoop doet leven. Er kan altijd iets uit de lucht komen vallen, ‘misschien wel een winterwonder…’
 
Gerda Dendooven: Waar is winter?, Querido, Amsterdam 2023, 42 p. : ill. ISBN 9789045129709. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan