Vanaf zes jaar

JEUGDBOEKEN NR. 9, NOVEMBER 2023

Bette Westera, Sylvia Weve (ill.): Zo voelt dat

door Erick Kila

8+ - Een prentenboek met afbeeldingen die intuïtief lijken te zijn ontstaan en die heerlijk uit de band springen, rijmende gedichten, een opvallende grafische vormgeving en door alles heen tintelende olijkheid. Het zou zo maar een nogal bedacht ratjetoe kunnen opleveren, maar bij Zo voelt dat pakt het goed uit. Bette Westera (tekst) en Sylvia Weve (afbeeldingen) maakten van deze coproductie iets avontuurlijks. Zo liggen niet alle onderwerpen van de gedichtachtige versjes en versjesachtige gedichten voor de hand. En het hardop lezen van de niet zo simpel geconstrueerde rijmen vergt nu en dan wel iets extra’s van het taalgevoel. De titel geeft het aan: gevoel is belangrijk. Een afwijkend gevoel voor vrijheid in taal en beeldende vormgeving kan kinderen prikkelen tot aandacht voor het bijzondere. Leuk voor later. Want zoals wij namelijk weten, is de maatschappij vooral ingericht op de middelmaat.  

Bij een boek dat lijkt op een prentenboek denk je in eerste aanleg vooral aan een doelgroep van peuters en kleuters. Bij Zo voelt dat ligt de lat wat hoger. Het woordgebruik, het subtiel abstracte van sommige onderwerpen en de voel-factor van de verbeeldingen van Weve vergen van de lezer extra taalgevoel en gevoel voor gekte.
 
Oma’s en opa’s zijn bij uitstek geschikt om Zo voelt dat met de kids door te nemen. Hier en daar komen we ouwelijke woorden als magazijn, onbesuisd, schroom, lentetooi e.d. tegen. Hier kunnen ouderen de kinderen wat wijzer maken. Ook minder actuele onderwerpen als galajurken en ingezakte taarten vragen om inleving in het verleden. Heel fraai zijn tekst en beeld van Wachtende gedachte.
 
‘Ik zit in de wachtkamer van de gedachten
te wachten totdat ik een keer word gedacht.
Ik zit hier al zeker twee weken te wachten.
Ze kletst en ze kwebbelt, ze praat en ze lacht.
Ze babbelt met alles en iedereen mee.
Ze klept en ze keuvelt, maar nadenken, nee.
 
Ik trek aan de bel, maar ze wil me niet horen.
Ze wil me niet denken, ze ratelt maar door.
Ik zit hier te wachten voor dovemansoren.
Ik kom in haar blik op de wereld niet voor.
Ze geeft me geen ruimte, ik mag er niet zijn.
Ik wacht tot ik langzaam maar zeker verdwijn.’
 
Iets abstracts, een gedachte, wordt tastbaar. En dan gaat het ook nog over een gedachte die niet mag bestaan. Poëzie en filosofie worden op toegankelijke wijze verbonden. In het verlengde hiervan ligt de gedachtesprong die de jonge lezers sowieso moeten maken. Dingen en omstandigheden zijn in dit boek ‘getuigende’ personages. Je gaat er, als je wilt, vanzelf in mee. Het vermogen om, zonder er bij na te denken, mee te gaan met de vrije beweging van de fantasie, raken veel kinderen op den duur een beetje kwijt. Maar bijzondere leeservaringen op zeer jonge leeftijd hebben gelukkig ook de eigenschap om in het latere volwassen leven de kop op te steken. Goed gemaakte jeugdboeken hebben vaak een langer leven dan we denken.
 
Als eigentijdse opvolgers van Annie M.G. Schmidt en Fiep Westendorp helpen Bette Westera (1958) en Sylvia Weve (1954) met hun nieuwste boek de fantasie aan een langer leven. Zo voelt dat tenminste.
 
Bette Westera, Sylvia Weve: Zo voelt dat, Gottmer, Haarlem 2023, 88 p. : ill. ISBN 9789025778064. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan