Adolescenten

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2023

Anne Provoost: De roos en het zwijn

door Herman De Graef

15+ - De roos en het zwijn, oorspronkelijk verschenen in 1997, is een bewerking van het sprookje De schone en het beest, dat in de eerste helft van de 16de eeuw opgetekend werd door de Italiaan Gianfresco Straparola en later in een Franse versie herschreven werd door Madame Le Prince de Beaumont. De roos en het zwijn speelt zich af in de vroege middeleeuwen en Anne Provoost volgt grotendeels de verhaallijn en behoudt de sprookjesthema’s.  

In het gezin van een reizend handelaar wordt een derde dochtertje geboren, onvolgroeid en op sterven na dood. Rosalena, de Roos, is doorschijnend, als van glas. Ze groeit met haar zussen op in het huis van haar vader. Haar schoonheid krijgt ze, naarmate ze ouder wordt, van de tegelelfen die de vloeren van het huis bevolken en ze beschikt over bijzondere gaven. Zo volgt ze haar rondreizende vader in een spiegel en kan ze in de toekomst kijken. Op een van zijn reizen komt de vader terecht in een verlaten landhuis, waar hem een weldadige maaltijd geserveerd wordt, zonder dat hij de eigenaar te zien krijgt. In de tuin plukt hij een zeldzame winterroos. Tybeert van Oorghem, de eigenaar, die allen die hem lief waren verloren heeft -- ‘het Beest’ -- wil voor de diefstal schadeloos gesteld worden en stuurt zijn mannen uit om hem te straffen. ‘Maar hoe stel je iemand die alles kwijt is schadeloos?’ Haar vader besluit terug te gaan naar het landhuis, maar Rosalena zal zijn plaats innemen. In de afzichtelijke man vindt ze ten slotte een lotgenoot:
 
‘Ik weet het niet zeker, maar ik denk dat wat me vervult sneeuwwitte, doorschijnende liefde is, gaaf als mijn gezicht, en eerlijk als het zijne. […] Mijn afkeer is even oneindig als mijn liefde.’
 
De roos en het zwijn nodigt je uit tot herhaald lezen, telkens vanuit een ander oogpunt. Bijvoorbeeld als een psychologisch relaas of als een parabel over de aardse schoonheid, die voor Rosalena noodlottig is, die ze ‘als een harnas’ om zich heen voelt. Voor vrijwel niemand is ze nog wie ze is, ze wekt overal afgunst, onzekerheid, verwarring, verstomming en angst. Je zou het ook kunnen lezen met vooral aandacht voor de rol die het wrattenzwijntje speelt, waar ze al haar affectie aan schenkt. Hij is de katalysator van haar eenzaamheid, stimulans om te blijven leven, inwijder in sensueel genot... Hoe dan ook, dit is een rijk, zinnelijk sprookje, een misschien wat overvol verhaal, met archetypische personages en een freudiaanse inslag. Het is meticuleus geschreven in een breedvoerige, suggestieve maar bijlange niet eenvoudige taal.
 
De roos en het zwijn is in de markt gezet als een young-adultroman en werd bekroond met de jeugdliteraire prijzen Boekenleeuw en Zoute Zoen 1998. Waarom dit een jeugdboek zou zijn, is me niet meteen duidelijk. Zet het maar gewoon bij de literatuur zonder leeftijd.
 
Anne Provoost: De roos en het zwijn, Querido, Amsterdam 2023, 143 p. ISBN 9789045127927. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri