3+ - Wat een
prachtboek is dit, en wat een totaalkunstwerk! Nochtans is de verhaaldraad heel
eenvoudig: allerlei dieren verhuizen, klaarblijkelijk uit de wilde natuur naar
de stad, en allemaal torsen ze hun dierbaarste spullen mee. Maar wat een kijkavontuur weet Pieter van den Heuvel van dit simpele
gegeven te maken, een avontuur in de ware zin van het woord waarbij van
alles te ontdekken valt.
Elk dier of groepje dieren prikkelt je verbeelding en roept
een verhaal op, al dan niet gestimuleerd door de zin die de tekening begeleidt.
Wat moet Varken met een goudvis, Kolibri met zijn brillen en Nijlpaard met een
tv? En kijk, er zijn twee nijlpaarden en die torsen een walvis die duidelijk
iets met die tv heeft. En wat doet dat matje op zijn kop, of is het een stukje
weggekrabde huid? Misschien deden de twee krabben dat wel die op zijn brede rug
meereizen met tas en schelp? Zo stapelt Van den Heuvel het hele boek door de
meest fantastische combinaties op elkaar: eland sjouwt een piano met erbovenop
een zevenslaper met een vogelkastje en schommelend in zijn gewei een aap met
een tros bananen. Je raakt er niet op uitgekeken.
Als je aandachtiger kijkt, ontdek
je tal van leuke details. De giraf draagt bolletjeslaarzen en een tweede giraf
verderop warme winterlaarsjes. Pas als je de bladzijde omslaat, zie je haar kop
die het uitgeputte schaap optilt. De flamingo’s dragen sokken… op hun kop en
het schaap twee schattige egeltjes op zijn rug. De humor steekt vaak in de
verrassende combinaties: zo sjouwt de wolf een omgekeerd schaap op zijn rug met
daarop een stapel potten en pannen, en neushoorn tilt een auto in een wankel
evenwicht op zijn hoorn met een lama als tegengewicht.
Humor in
overvloed dus, maar er is ook spanning. Van wie is die grote, groene staart
en van wie zijn die lompe poten die op sommige bladzijden opduiken? Ze zijn van
boven als het ware afgesneden door de rand van het blad wat je vanzelf
nieuwsgierig maakt naar wat je niet ziet. Niet enkel de kijker-lezer is
nieuwsgierig maar ook meerdere dieren in de rij, zoals de wolf en de lama die
verbijsterd naar boven staren.
Niet alleen de prenten maar ook de tekst en de combinatie
van beide zetten je verbeelding aan het werk. Komt daarbij dat die tekst erg
prettig leest door alliteraties en rijmen. Een zin als ‘Panter neemt problemen
mee’ moet je zelf interpreteren in relatie tot de tekening waarop het dier
jachttrofeeën, geweren, een kettingzaag en een bijl torst. Spin draagt ‘gewoon
een vaas’, maar zo gewoon is dat niet wanneer je ziet dat die vaas boven het
hoofd van Panter bengelt, alleen opgehouden door een spinnenweb. De pinguïns
dragen ‘hun hele huis’, dat een diepvriezer blijkt en stindier beschermt de
kluis … je kunt zelf al bedenken hoe die dat doet.
Het einde mag ik natuurlijk niet verklappen, maar wel dat
je eindelijk te weten komt van wie die reusachtige poten zijn en dat het
verhaal eindigt met een enorme ‘SORRY’ … Eindigt? Niet helemaal. Je kunt het boek immers openvouwen tot een spectaculaire
verhuisstoet van 4 meter lang! Het boek is een ‘leporello’. Het deed me
meteen denken aan dat andere magistrale harmonicaboek, Madame Butterfly (2014) van Benjamin Lacombe. En jawel, zoals in
dat boek kun je ook in De verhuisdieren
de achterkant van de opengevouwen rij bladzijden bewonderen. In het boek van
Lacombe vormden die een Japans kamerscherm, Van den Heuvel herneemt het decor
van de voorkant, maar dan zonder de dieren en in omgekeerde volgorde. Tegen een
achtergrond van fijne horizontale potloodlijntjes gaat de tocht nu terug van de
rij huizen in de stad naar de ongerepte natuur. Misschien zit hier wel een
milieuboodschap onder?
Het boek is afgewerkt met een
rood elastiek dat je eromheen kunt spannen, zodat je De verhuisdieren veilig overal naartoe mee kunt verhuizen. Wanneer
je dat met een zucht om het boek heen spant, gaat je aandacht meteen naar de
prenten op voor- en achterkant, met opnieuw van de leukste stapels dieren die
je je kunt voorstellen. Je kunt haast niet wachten om dat rode elastiek weer
weg te schuiven om nog eens in het boek te duiken.
Pieter van den Heuvel: De
verhuisdieren, Gottmer, Haarlem 2020, 28 p. : ill. ISBN 9789025772055.
Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan