Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 2, FEBRUARI 2022

Jacques & Lise: Pia

door Sofie Brants

5+ - Schrijverskoppel Jacques Maes en Lise Braekers hebben er met 2021 een bewogen jaar op zitten. Ze werden ouders, illustreerden twee leporello’s voor peuters (De rommelmarkt en Drakentocht) en werden met hun boek Henry genomineerd voor de internationale illustratietentoonstelling Biënnale van Bratislava en de leesjury. Als kers op de taart verscheen ook nog het bijzondere prentenboek Pia.  

Het roodharige meisje Pia is de trotse bezitter van haar eigen boek. Maar nog voor het boek goed en wel begonnen is, stuit de lezer op een afgescheurde bladzijde, eentje van onschatbare waarde voor Pia. In wat volgt, kruist ze verschillende opmerkelijke figuren die haar vermiste pagina gezien zouden kunnen hebben en de soms absurde situaties waarin ze terecht zijn gekomen. Ze ontmoet een vrouw die het verlies van haar vogel compenseert met een origami-exemplaar en een rocker die treurt om de negatieve recensies van zijn muziek. Ook een vrouw die wordt gegijzeld door haar op hol geslagen huishoudrobot en een duiker in nood zijn van de partij. Allen hebben ze gemeen dat ze hun problemen aan Pia kwijt willen, maar het meisje onderbreekt elk verhaal door haar verwoede zoektocht in snel tempo verder te zetten.
 
De boeken van Jacques & Lise draaien veelal om één titelpersonage en dat is in Pia niet anders. Hoewel het werk van de auteurs dikwijls doorspekt is met fantasie en de dunne grens tussen droom en werkelijkheid verkent dit boek een ander, realistischer, genre.
 
De fantasie zit vooral in het expressieve karakter van de tekeningen, gekenmerkt door een beperkt kleurenpalet en met verrassende details om te blijven te ontdekken. De vlakverdeling verloopt volgens een vast stramien: op de linker pagina staat Pia, op de rechterkant volgen de personages. Het uitzonderlijke talent van Jacques & Lise bestaat erin dat ze met hun beelden veel meer weten te vertellen dan wat er in de tekst geschreven staat. Het duo bewees eerder al meester te zijn in woordeloze illustraties in Oskar (2016) en Als sneeuw voor de zon. Hoewel ze trouw blijven aan hun wortels in het grafische ontwerp zijn ze geëvolueerd naar een meer authentieke en herkenbare stijl sinds hun eerste boekillustraties in Het Prullalamonster (met Jean-Paul Mulders, Abimo 2014): personages ogen statiger en kleuren intenser.  
 
Dan is het zover: Pia ziet haar blad papier door de lucht vliegen en gevangen worden door de mensen die ze in het boek tegenkwam. Als berisping voor het niet luisteren naar hun verhalen verscheuren ze de pagina en blijft het meisje verweesd achter. De lezer ontdekt dan waarom de bladzijde zo belangrijk is en ziet hoe Pia de, inmiddels gelijmde, tekening als cadeau bezorgt aan haar zieke beste vriend. Het egoïsme waar de personages haar op wezen lijkt dus onterecht te zijn. Of had ze volgens de lezer toch meer aandacht moeten hebben voor de verhalen tijdens haar zoektocht? Pia stemt tot kritisch nadenken en moedigt aan om uiterst voorzichtig om te springen met vooroordelen.  
 
Wie de schutbladen in het begin en op het einde van het boek nader bekijkt zal opmerken dat er nog een andere reden is waarom Pia de verhalen van de personages (letterlijk) niet kan aanhoren. Die toevoeging zorgt voor een extra dimensie in het reeds gelaagde verhaal en zal bij een herlezing, dit keer met voldoende aandacht voor Pia’s zintuigen, de oplettende lezers confronteren met de vaststelling dat misschien ook zij onterecht een oordeel over het meisje hadden. Toch is dit boek allesbehalve een uitdrukkelijke aanklacht tegen een narcistische maatschappij. Typerend voor hun werk is dat de auteurs geen moraliserend karakter hanteren dat het inlevingsvermogen van de lezer zou kunnen onderdrukken. Wel geven ze een aanzet tot empathie en dragen zo bij aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van jonge kinderen.  
 
Pia leert haar lezers dat niet alles is wat het lijkt te zijn en nodigt ze uit om elk verhaal ook eens met andere ogen te bekijken. Een weldoordacht prentenboek met een ontwapenende boodschap, maar ook een subtiel pleidooi voor verdraagzaamheid en om lief te zijn voor elkaar.  
 
Jacques Maes, Lise Braekers: Pia, Van Halewyck, Kalmthout 2021, 40 p. : ill. 9789464014556. Distributie Pelckmans Uitgevers

deze pagina printen of opslaan