Peuters en kleuters
JEUGDBOEKEN NR. 1, JANUARI 2022
Marcos Farina: Jij en ik en alle anderen
door Jan Van Coillie
4+ - ‘Iedereen is verschillend en iedereen is ook gelijk.’ Dit basisinzicht uit de moderne antropologie ligt aan de basis van dit prentenboek, meer specifiek het besef dat gelijkenissen tussen mensen veel wezenlijker zijn dan verschillen, vooral als het om gevoelens gaat. Gevoelens staan dan ook centraal in het boek.
Op elke prent zie je
kinderen uit diverse culturen in situaties die een bepaald gevoel of een bepaalde
activiteit verbeelden. De korte teksten onder de prenten zijn gelijk opgebouwd.
De eerste zin begint tekens met ‘Iedereen…’ en de volgende zinnen diversifiëren
met ‘de een…’ en ‘de ander…’ of met ‘Soms…’ en ‘soms…’. Op de eerste prent
bijvoorbeeld zijn allerlei kinderen aan het spelen, op een schommel, een wip en
een glijbaan, met blokken, hoepels, poppen of een bal. En jawel, de diversiteit
is merkbaar op meerdere niveaus: het kind dat met de poppen speelt zou zowel
een jongen als een meisje kunnen zijn en het zijn duidelijk meisjes die aan het
voetballen zijn. De slotzinnen onder de prenten verwoorden meestal een
boodschap of dieper inzicht. Soms is die wel nodeloos abstract of opdringerig:
‘Spelen helpt je om de wereld te begrijpen. En het laat ook zien wie je bent.
Spelen is heel leuk.’ Deze ‘wijsheden’, in combinatie met de beschrijvende
beginzinnen maken dat de tekst zelden sprankelt. De verwoording kon beslist
expressiever, speelser en klankrijker. Dat zou de belangrijke boodschap van dit
boek beter tot zijn recht hebben doen komen.
Die boodschap is wel mooi
verbeeld in de illustraties van de Argentijnse kunstenaar Marcos Farina. Hij
studeerde design en manuele druktechnieken en dat merk je in de manier waarop
hij eenvoud combineert met raffinement. De illustraties zijn strak opgebouwd.
De meeste vullen een dubbele pagina, maar sommige vormen een reeks van kleinere
prentjes of vignetten. Indrukwekkend is de compositie bij het gevoel ‘bang
zijn’. Zes langwerpige prenten nemen in lengte toe, waardoor je een soort
omgekeerde trap krijgt met steeds meer zwart. Farina hanteert een retro-stijl
die momenteel internationaal erg in de mode is. Typisch zijn de effen
achtergronden in gedempte kleuren (veel lichtbruin, roze en lichtblauw), de retro
meubeltjes en attributen, de figuurtjes die op poppen lijken met cirkelvormige
gezichten en het ontbrekende perspectief. Farina tekent kinderen uit allerlei
culturen zonder in stereotypen te vervallen. De verschillen steken niet alleen
in de huidskleur (met grapjes als het blauwe meisje) maar ook in de kledij, de
haartooi en de hoofddeksels. De universele emoties van angst, verdriet,
boosheid of eenzaamheid zijn bij iedereen duidelijk herkenbaar, vooral in de
lichaamshoudingen, al drukken de kinderen ze op verschillende manieren uit:
zittend, lopend, staand, dansend enzovoort.
‘Iedereen droomt’. Daarmee
eindigt het boek. De bijhorende prent is een ode aan de verbeelding, met
kinderen, vliegend op grote vogels. De slotzinnen zijn een ode aan de kracht
van dromen, maar eigenlijk ook aan die van boeken zoals Jij en ik en alle anderen: ‘Zonder dromen zou alles hetzelfde
blijven. In een droom wordt het onmogelijke mogelijk.’
Marcos Farina : Jij en ik en alle anderen, Boycott, Amsterdam
2021, 32 p. : ill. ISBN 9789492986368. Vertaling van You
and me and everybody else door Nicolette Hoekmeijer
deze pagina printen of opslaan