Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 4, APRIL 2021

Siska Goeminne, Tim Van den Abeele (ill.): Het hart van het meisje

door Katrien Maris

9+ -  Een meisje ziet haar vader staan op een bergtop. Gedreven door herinneringen, klimt ze vastbesloten naar boven. Haar moeder wacht beneden. Op de top vindt ze enkel een kattebelletje: ‘voor jou’. Dan meent ze hem te zien aan de rand van een meer. Ze rent de berg weer af, volgt de weg naar dat meer en roeit met een boot naar de overkant. Met een zelfgemaakt lied drukt ze haar opkomende twijfels de kop in: ‘Je kunt het wel, je vindt hem wel.’ In het zand leest ze opnieuw: ‘voor jou.’ De vermoeidheid begint te wegen, maar het meisje blijft dapper verder zoeken in het dichtbegroeid bos. Net wanneer ze op het punt staat om op te geven, ontdekt ze een huis. Er is duidelijk beweging achter het raam en ze begint vol overgave op de deur te bonzen, maar die blijft gesloten. Enkel een brief wordt eronderdoor geschoven. De inhoud ervan doet het meisje uiteindelijk een kordate beslissing nemen. Ze laat haar geschreven antwoord ‘Voor jou’ achter in het gras. Daarna keert ze zonder omkijken en vol vertrouwen terug naar haar mama.  

Siska Goeminne houdt de bredere context bewust vaag. Daardoor krijgt elke lezer de ruimte voor een stuk persoonlijke interpretatie. De oorzaak van vaders afwezigheid wordt bijvoorbeeld niet verder uitgewerkt. De cryptische boodschap ‘voor jou’ kan verschillende betekenissen hebben. Ook de concrete inhoud van vaders brief zal in ieders verbeelding anders klinken.
 
Door het verhaal zo van details te ontdoen, zoomt Goeminne meesterlijk in op de relationele dynamieken tussen ouders en kind. Het meisje gaat hoe dan ook door een heftig rouwproces. Ze mist haar vader zo erg dat ze werkelijk alles zou doen en verdragen om bij hem te kunnen zijn. Op een bepaald moment moet ze de harde realiteit toch onder ogen zien en het verlies accepteren. Daar wordt meteen ook haar mentale groei zichtbaar. Ze wil verdergaan met haar leven, ook zonder hem. Maar tegelijkertijd geeft ze hem boodschap dat ze voor altijd met elkaar verbonden zullen zijn. Het initiatief is nu aan hem.
 
Moeder geeft haar dochter de nodige ruimte om te verwerken, maar blijft wel aanwezig op de achtergrond. Het verinnerlijkte beeld van haar zorgzame moeder vormt ook tijdens de zoektocht een belangrijke steun voor het meisje. Flarden van herinneringen aan moeders lekkere boterhammen, haar ontbijt en het warme bed dat altijd klaarstaat, komen op moeilijke momenten bovendrijven. De vader speelt met zijn dochter een onbegrijpelijk spelletje aantrekken-afstoten, dat oneindig lijkt door te gaan. Erg moeilijk om als lezer enige sympathie voor hem op te brengen.
 
Siska Goeminne speelt knap met taal, haar poëtisch taalgebruik doet dit verhaal onder de huid kruipen. De pijnlijke hunkering van het meisje, bijvoorbeeld, als ze denkt haar vader te bereiken, verwoordt ze zo: ‘Haar hart flakkerde alweer.’ en ‘Haar ogen vlogen over de woorden als vogels op zoek naar een nest.’
 
Tim Van den Abeele tilt met zijn kenmerkende monotypes dit verhaal naar een weer hoger niveau. Oranjerode tinten die de continu brandende hoop in het hart van het meisje voelbaar maken, contrasteren met donkere, blauwgroene tinten, soms tot tegen het zwart, die het mysterieus ongrijpbare en de tristesse in dit verhaal tonen. Vaak werkt hij met kleine, donkere silhouetten van vader en dochter tegen een achtergrond van kolossale bergen, majestueuze bomen en woelig water. Een pareltje is de prent links van de titelbladzijde, nog voor het verhaal begint. Onder een oranjerode hemel zijn de silhouetten zichtbaar van vader en moeder die naast hun fiets op de grond zitten. Tussen hen in staat het meisje, als een levende brug. Op elke schouder legt ze één hand.
 
Van den Abeele toont ook een aantal gedetailleerde, levensechte afbeeldingen van het meisje. Hier is duidelijk zichtbaar dat foto’s een belangrijke inspiratiebron vormen. Het meest aangrijpend vind ik het beeld van het meisje nadat ze de brief las. Ze staat rechtop met in haar ene hand het vel papier, met haar andere hand lijkt ze zichzelf in haar arm te knijpen. Het gestreept shirtje en het zwierrokje, met een laagje tule eronderuit, benadrukken haar kinderlijkheid. Haar gezicht, omkranst door een bos donker krullend haar, is verwrongen in een schreeuw.
 
In de online kunstgalerij ViViD illustrations, die ernaar streeft ‘illustraties als een kunstvorm onder de aandacht te brengen en het vakmanschap van de illustrator te benadrukken’ zijn een aantal illustraties van Tim Van den Abeele, afkomstig uit verschillende boeken, terug te vinden. Een mooie erkenning, want naar zijn illustraties wil je werkelijk blijven kijken.
 
Siska Goeminne, Tim Van den Abeele: Het hart van het meisje, De Eenhoorn, Wielsbeke 2021, 48 p. : ill. ISBN 9789462915497

deze pagina printen of opslaan