Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 4, APRIL 2021

Edward van de Vendel, Mattias De Leeuw (ill.): Het bamboemeisje

door Katrien Maris

10+ - Op de maan volgt een meisje met haar verrekijker de gebeurtenissen op aarde, in het Japanse plaatsje Oi. Daar vindt een oude bamboesnijder tussen zijn bamboescheuten een minuscuul meisje. Hij en zijn vrouw, al een leven lang ongewild kinderloos, zijn dolgelukkig. Ze noemen haar Jie en voeden haar op als hun dochter. Wanneer Jie volwassen is, willen haar ouders dat ze trouwt. Maar Jie wil absoluut bij hen blijven. Ze bedenkt de meest onuitvoerbare opdrachten en zo lukt het haar prima om een aantal hooggeplaatste huwelijkskandidaten af te wijzen.  

Moeilijker wordt het wanneer zich een eenvoudige jongen komt aanbieden, op wie Jie halsoverkop verliefd wordt. Ze geeft hem een ogenschijnlijk makkelijke opdracht en wanneer die mislukt, breekt haar hart. Tot haar verbazing ontdekt ze dat haar geliefde in werkelijkheid de keizer van Japan is. Tegelijkertijd vernemen de keizer en haar ouders Jies trieste geheim: Ze kwam tijdelijk naar de aarde om haar ouders een kind te schenken. Maar ze kan hier niet voor altijd blijven. Terwijl Jie stilletjes wegkwijnt van liefdesverdriet, geeft de keizer niet op. Hij blijft haar schrijven. Na lang piekeren lijken voor Jie plots alle puzzelstukjes op hun plaats te vallen. Ze keert terug naar haar huis op de maan en neemt het meisje mee naar de aarde. Zij zal nu het tweede kindje van de bamboesnijder en zijn vrouw worden. Nu kan Jie voor altijd bij haar keizer zijn en heeft ze ook haar ouders en het maanmeisje dicht bij zich.
 
Edward van de Vendel vond inspiratie in het verhaal van de bamboesnijder, een van de oudste bewaarde Japanse sprookjes uit de tiende eeuw. De complexiteit van liefhebben vormt een rode draad. Jie zit verstrikt in haar web van liefde. Ze houdt zielsveel van haar ouders en is tegelijk smoorverliefd op de keizer. En ze zou heel graag bij het meisje op de maan zijn. Maar ze zal moeten kiezen en dat maakt haar ziek. Jies ouders en de keizer blijven haar onverminderd graag zien, maar ze gaan helemaal anders om met het naderende afscheid. Jies ouders proberen erin te berusten, terwijl de keizer in zijn brieven vooral wegen zoekt om toch bij haar te kunnen blijven.
 
En dan is er Jies vriendinnetje - of is het haar zusje? - op de maan. Knap hoe van de Vendel regelmatig de gebeurtenissen in Oi even onderbreekt om in te zoomen op haar gedachten en gevoelens. Ze is een heerlijk fel en oprecht kind en ze is voortdurend in tweestrijd. Enerzijds wil ze dat Jie het daar beneden zo snel mogelijk afrondt, zodat ze terug kan komen, anderzijds wordt doodongelukkig van Jies liefdesverdriet. Jammer dat alles op het einde net iets te soepel in de plooi valt. Na dit mooi gelaagd, filosofisch verhaal over de scherpe randjes van liefde geeft zo’n suikerzoet einde een onbestemd gevoel.
 
Voor zijn illustraties liet Mattias De Leeuw zich leiden door oude Japanse prenten en kalligrafie. Het resultaat is één groot feest om naar te kijken. In heldere kleuren schildert hij een decor van frisgroene velden, bonsaibomen, helderblauwe beekjes en roze bloesemtakken. Sfeervolle bruggetjes en de typische huizen met enorme schuifdeuren maken de oosterse sfeer compleet .De bewoners van Oi doen denken aan Chinese porseleinen beelden, met hun witte gezichten, rode wangen en kleurige kimono’s, vaak met prachtig uitgewerkte dessins.
 
Opvallend is ook de enorme hoeveelheid illustraties, haast op elk blad van dit behoorlijk omvangrijk boek is er een te zien. Vaak vult de illustratie hele blad en zuigt onmiddellijk alle aandacht naar zich toe, terwijl de tekst visueel een tel naar de achtergrond verdwijnt. Het verhaal komt voor je ogen tot leven nog voor je echt aan lezen toe komt.
 
Ontroerend is het beeld van de nog niet ontmaskerde keizer, bengelend in een ton aan de kerselaar. Klaar om ‘iets’ van een zwaluw te ontvangen in opdracht van Jie. Boven de rand van de ton zijn enkel een stukje van zijn hoofd en een voorzichtig opgehouden hand zichtbaar. Roze bloesemtakken, boordevol vluchtig geschilderde blauwe zwaluwen, kronkelen uitbundig over de witte achtergrond.
 
De illustratie komt nog intenser binnen door de poëtische zinsflarden erbij waarin Van de Vendel Jies groeiende hoop en verliefdheid uitdrukt. Her en der tussen de beschrijving van de keizers uiterst voorzichtige handelingen, lezen we: ‘(Klop! deed het hart van Jie.)… (Schop! deed het hart van Jie.)… (Galop! deed nu het hart van Jie.)’. Tekst en illustratie in een prachtig samenspel, Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw zijn een uitzonderlijke tandem.
 
Mattias De Leeuw, Edward van de Vendel: Het bamboemeisje, Querido, Amsterdam 2021, 256 p. : ill. ISBN 9789021414836. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan