Adolescenten

Ted van Lieshout: Gebr.

door Eva Jacobs

15+ - Gebr. van Ted van Lieshout is aan zijn zevende druk toe. Het boek dateert uit 1996, is vertaald in negen talen, heeft verschillende prijzen gewonnen en is in Vlaanderen en Nederland op scène gezet. Het is niet moeilijk te achterhalen waarom. Van Lieshout slaagde erin om een roman te schrijven over een loodzwaar thema in een sobere en fijngevoelige stijl. Het verhaal grijpt je naar de keel, maar is toch geen moment pathetisch of clichématig.
 
Lukas schrijft in het dagboek van zijn jongere broer Marius, die zes maand eerder stierf. Aanvankelijk is het een strategie van hem om te voorkomen dat zijn moeder het dagboek verbrandt. Zij wil symbolisch afscheid nemen van Marius door al zijn spullen te verbranden. Maar algauw leest Lukas wat Marius zelf heeft geschreven. Er ontstaat een erg mooie dialoog tussen levende en gestorven broer. De passages waar Marius klaagt over de onverschilligheid van zijn broer doen écht pijn. Lukas wordt ongenadig geconfronteerd met zichzelf. Maar wanneer hij leest dat zijn complexloze, populaire broer ook homo was, geeft hem dat de moed om zich te outen tegenover zijn moeder. Zo wordt het dagboek een doorbraak in Lukas’ zoektocht naar het omgaan met de dood van zijn broer én met zijn eigen homoseksualiteit. De slotzinnen geven het mooie antwoord op de vraag die Lukas al zes maanden zorgen baart: ben ik nog een broer nu mijn enige broer is gestorven?
 
Lukas beschrijft hoe Marius langzaam aftakelt zonder dat de dokters ontdekken wat er met hem aan de hand is. De onmacht van Lukas en zijn ouders is beklemmend. Zijn vader is het archetype van de afwezige vader die zich verbergt achter de rook van zijn pijp. Hij verzuimt om Marius nog te bezoeken in het ziekenhuis. De moeder is een typisch Van Lieshout-exemplaar: sterk karakter, laconiek, bruut, maar toch liefdevol. De complexe relatie die Lukas met zijn moeder heeft, zorgt voor de grappigste dialogen in het boek. Want dat is ook Van Lieshout: er kan gelachen worden ondanks het grootste verdriet.
 
Gebr.
is in duidelijk, fris proza geschreven, soms ruw van toon. De gedachten van Lukas zijn helder beschreven. Maar af en toe merk je dat Van Lieshout in de eerste plaats een dichter is: ‘En nu houd ik op met schrijven. Ik moet gaan. Het is hoog tijd. Ik zal het zilver nog poetsen en daarna wil ik de stad in om te zien of iemand in het carnavalsgeweld mij herkent als ik verkleed ga in mijn eigen kleren.’ Van Lieshout verwerkte in dit boek veel autobiografische elementen. Het is knap hoe hij Lukas met dezelfde gebeurtenissen laat omgaan. Dit ontroerende verhaal zal beslist nog lang niet uitgelezen raken.

Ted van Lieshout: Gebr., Gottmer, Haarlem 2016, 158 p. ISBN 9789025766139. Distributie L&M Books

Oorspronkelijk verschenen in De Leeswelp 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri