12+ - De goudsmid en de meesterdief verscheen eerder onder de titel Verhalen van de tweelingbroers. Het is Dragts debuut uit 1961. Het is een
verzameling verhalen die het midden houden tussen een picareske roman, een
kinderboek en een sprookjesbundel. Hoofdpersonages Laurenzo en Jiacomo zijn
tweelingbroers, onafscheidelijk en niet van elkaar te onderscheiden.
Een aantal van de
elementen die Dragts boeken later zulke sterke literatuur zullen maken, worden
hier al aangekondigd. De middeleeuwse wereld met zijn donkere burchten, strenge
kasteelheren en schone jonkvrouwen, de toon en het verteltempo die van De
brief voor de koning zo’n succes maken, zijn ook hier in de kiem aanwezig.
Maar de invloeden en inspiratiebronnen zijn diverser.
De schrijfster maakt als het ware een grote collage van
sprookjeselementen (tweelingbroers die elk een eigen weg gaan maar elkaar na
hun avonturen opnieuw treffen, een koninkrijk dat in twee gespleten wordt door
twist en tweedracht), oude volksverhalen (een herberg die door elfen wordt
opengehouden) en haar eigen, erg creatieve verbeelding. In haar typische,
toegankelijke schrijfstijl breit ze al die elementen naadloos aan elkaar. Of
het nu gaat over de meesterproef van Jiacomo, die opgeleid is door een beruchte
dief om een zilveren beker te stelen uit de verzameling van een kasteelheer, de
manier waarop Laurenzo met een rode roos op zijn tuniek het hart van een meisje
weet te winnen, of over de manier waarop de broers in verschillende
omstandigheden opkomen voor rechtvaardigheid en het recht van de zwakkere, de
mix werkt. De lezer heeft de hele tijd het gevoel dat hij zich zowel in een
tijdloos volksverhaal als in een leuk bedacht, nieuw avontuur bevindt.
Anderzijds is het wel duidelijk
dat ook het vroege werk van een grootheid als Tonke Dragt wat minder sterke
passages bevat. Zo hebben haar personages van tijd tot tijd de neiging om iets
wat voor de lezer al lang duidelijk is grondig uit te leggen. De psychologische
diepgang van de meeste personages is erg beperkt, maar dat vloekt niet met de
genres waarop Dragt zich geïnspireerd heeft. Ook in volksverhalen of sprookjes
zijn figuren vaak eenzijdig, en de picareske jongeling is eveneens een zeer
herkenbaar en bijna stereotiep personage.
Alleen bij de laatste verhalen wringt de stijl wel eens met
de inhoud. Dragt heeft er namelijk voor gekozen om de broers langzaamaan te
laten opgroeien; het eerste verhaal vertelt over hun schooltijd, later gaat het
over hun beroepskeuzes en hun professionele wedervaren. De laatste twee
verhalen gaan over hoe eerst Laurenzo en dan Jiacomo verliefd worden en hun
echtgenote vinden. Wat in de eerste verhalen over twee jonge schelmen nog
werkte (hun zeer impulsieve keuzes, of de vlotte manier waarop andere
personages hen hun fratsen en persoonsverwisselingen vergeven, bv.), is een
stuk minder geloofwaardig als het gaat over bedrogen schoonvaders of
gepasseerde minnaars.
Al met al nog steeds een zeer
onderhoudende verhalenbundel.
Tonke Dragt: De goudsmid en de meesterdief, Leopold,
Amsterdam 2018, 347 p. : ill. ISBN 9789025875244. Distributie Standaard
Uitgeverij
Ander
werk van Tonke Dragt
deze pagina printen of opslaan