Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 11, DECEMBER 2017

Karla Stoefs, An Candaele (ill.): Dans me

door Katrien Maris

9+ - Meisje en Boom zijn intens gelukkig met elkaar. Simon, haar bijzondere knuffeleekhoorn en Spin, die in de kruin van Boom woont, zijn elke dag opnieuw getuige van hun wonderlijke routine. ’s Morgens drinken Meisje en Boom gezellig samen koffie en vervolgens maakt Meisje haar dagelijks praatje met Spin. Daarna is het tijd voor een uitgebreide gezondheidscontrole van Boom. Wanneer Meisje ‘s middags met Simon speelt, zorgt Boom ervoor dat ze heerlijk in de schaduw zit. Het tweetal wordt altijd tak in arm wakker uit hun middagdutje. Meisje vertelt over haar dromen en gaat op ontdekkingstocht tussen Booms takken. En wanneer Meisje honger krijgt, groeit er precies aan Booms takken waar ze zin in heeft. Na het eten vertelt Boom nog een verhaal, overdenkt Meisje de voorbije dag in haar schrift en maken Meisje en Boom hierover de mooiste gedichten voor elkaar.
 
Op een dag wordt meisje ziek en stort hun sprookjesachtige routine als een kaartenhuisje in elkaar. Boom, Spin en Simon doen wat in hun macht ligt, maar ze kunnen Meisje niet helpen. Voor ze overlijdt, vraagt ze Simon over Boom te waken en hem na zeven winters te wekken. Haar rode schoenen laat ze achter tussen Booms takken. Boom zakt weg in een diepe, troosteloze winterslaap. Simon twijfelt soms over zijn opdracht, maar toch blijft hij geloven: hij wacht geduldig en na zeven winters maakt hij Boom wakker. Met hernieuwde energie doet Boom iets prachtigs voor meisje: met behulp van de wind laat hij haar rode schoentjes dansen als nooit tevoren.
 
Intens van iemand houden is fantastisch en beangstigend tegelijkertijd. Geliefden stellen zichzelf immers altijd kwetsbaar op, want verlies is onlosmakelijk verbonden met het leven. Tijdens hun zorgeloos samenzijn, wordt al duidelijk dat Meisje en Boom op een totaal verschillende manier met deze kwetsbaarheid omgaan. Boom is vooral bang om haar te verliezen. Zo blijft hij het liefst wakker om Meisje te beschermen wanneer ze een middagdutje doet tussen zijn takken. En wanneer ze te wild en te hoog in zijn kruin klimt, breekt hij haar spel voortijdig af. Meisje daarentegen lijkt de wijsheid al in zich te dragen dat verlies uiteindelijk onafwendbaar is. Ze vertelt Boom bijvoorbeeld over haar droom waarin ze een oud vrouwtje is of over haar droom waarin ze een vogel is die licht en helder langs de horizon vliegt.
 
Vlak voor haar dood reikt ze boom enkele belangrijke handvatten aan om met verlies te leren omgaan, prachtige wegwijzers die vooral oudere kinderen naar waarde zullen weten te schatten. Boom krijgt immers de onvoorwaardelijke steun van een goede vriend en Meisjes rode schoentjes om ‘haar te dansen’ en zo de herinnering aan haar levend te houden. We zien Boom evolueren in de omgang met zijn kwetsbaarheid. Zijn grootste angst wordt een enorm verdriet en met Simon naast zich durft hij dat verdriet tot op de bodem doorvoelen. Net daardoor vindt hij uiteindelijk de kracht om verder te gaan, voorbij het verlies.
 
Het poëtische taalgebruik geeft het verhaal een fluweelzachte glans. Zo lezen we in de beschrijving van Booms verzorgingsritueel: ‘…twijfeltwijgjes helpt ze de juiste richting kiezen…’. Wanneer Meisje echt de uitputting nabij is, gaat Boom tot het uiterste: ‘Hij vraagt de wind om een slaaplied, jaagt een zwerm vuurvliegjes weg en dimt de sterrenhemel.’ Het zijn breekbare beelden, die raken.
 
An Candaele weet de broze sfeer van dit verhaal, die trouwens ook mooi gestalte krijgt in het kleine formaat van het boek, perfect in beeld te brengen. Boom, Meisje en Simon zijn geschetst in voorzichtige fijne potloodlijnen. Boom is op sommige prenten enkel een lijntekening, op andere wordt hij in sombere zwartgrijze tinten ingekleurd. Meisje draagt een eenvoudig wit jurkje, terwijl haar speelsheid lief wordt benadrukt door haar rode schoentjes en al even rode wangen. De smoezelige rode vlekken in Simons oranje vacht geven hem de ziel die elk graag gezien knuffelbeest ongetwijfeld moet hebben. De achtergrond lijkt ingekleurd met pastelkrijt in zachte, sobere kleuren, waarbij in sommige illustraties verschillende tinten geleidelijk in elkaar overvloeien. Deze techniek creëert die flinterdunne schemerzone tussen droom en werkelijkheid waarin dit verhaal zich afspeelt.  
 
Heel bijzonder zijn ook de hier en daar toegevoegde bladen uit Meisjes dagboek. Het is een lijntjesschrift zonder één geschreven woord, maar met de meest wonderlijke collages. Zo tekent ze bijvoorbeeld de rode aardbeien die Boom voor haar aan zijn tak laat groeien, maar ook heel argeloos de olifant die er per ongeluk aan groeide. Met een aandoenlijk stukje kleefband plakt ze takjes, veertjes en andere schatten die ze ontdekt ,tussen haar tekeningen. Zo’n pure, speelse liefde kan toch nooit helemaal verloren gaan?
 
Karla Stoefs, An Candaele (ill.): Dans me, Van Halewyck, Kalmthout 2017, 58 p. ill. ISBN 9789461316288. Distributie: Pelckmans Uitgevers

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri