Adolescenten

JEUGDBOEKEN NR. 12, NOVEMBER 2016

Geert Klaasen: De zilveren raaf

door Henk van Viegen

15+ - De zilveren raaf is de winnaar van De Zoute Zoen Literatuurprijs van dit jaar. Deze prijs, op initiatief van het gemeentebestuur van Knokke-Heist en Davidsfonds Uitgeverij, is voor een nog onuitgegeven jeugdboek (manuscript anoniem ingediend) voor jongeren vanaf 12 jaar.   
De zilveren raaf is een in de geschiedenis en het decor van Praag geplaatste misdaadroman, je zou ook het etiket ‘historische avonturenroman’ kunnen gebruiken. Er is weinig aandacht voor de psyche van de hoofdpersonen, wraak, geld- en machtswellust en hang naar avontuur zijn de belangrijkste drijfveren. De beschrijvingen van omstandigheden, tijd en plaats worden zo veel mogelijk in de vaart van het verhaal gepresenteerd, bij voorbeeld in dialogen. Wat niet wil zeggen dat de auteur zich er graag gemakkelijk van afmaakt in dit soort romans, meestal is er sprake van gedegen onderzoek. In dit geval betreft dat bij voorbeeld ook het gedeelde avontuur van enkele personages in de Spaanse Burgeroorlog, met alle gevolgen voor het verhaalheden.
 
Geert Klaasen, vanuit liefde-op-het-eerste-en-tweede-gezicht, koos voor een stad die hij niet lang geleden bezocht. Het verleden van de stad wekte zijn belangstelling, hij richtte zich op de jaren vijftig. Praag is dan de hoofdstad van het nog ongesplitste Tsjecho-Slowakije en een satellietland van het Rusland van Stalin. De communistische partij heeft een uitgebreid netwerk en een stevige veiligheidsdienst. Uiteraard bestaan er verzetsgroepjes, en, zoals in alle grote steden, invloedrijke onderwereldfiguren.
 
De hoofdpersoon, de 16-jarige Roman Kovar, leidt, in 1952, een tamelijk saai bestaan, in de horlogezaak van zijn vader. Al snel in het boek echter ontpopt hij zich tot de onverschrokken held van het jongensboek. Hij komt eventjes terecht in een verzetsgroep en, als een bekende ‘moordenaar’ Tomas Bilek uit de gevangenis ontsnapt, krijgt hij zowel met de mysterieuze en invloedrijke André Simone, de inspecteur van de staatspolitie Alexander Dvorak als met de (on)gekroonde koning van de onderwereld te maken. Maar ook met een spannend en actief meisje van zijn leeftijd, Lenka. Hun ontmoeting in een klerenkast (allebei zijn ze op onderzoek) moet gewoon tot een happy end leiden, hoewel we daar op gezette tijden uiteraard aan moeten twijfelen. Wonderlijke ontsnappingen, rommelige schietpartijen, valpartijen van behoorlijke hoogte, het hoort allemaal bij het genre en Praag komt op allerlei manieren tot leven.
 
Het belangrijkste element, tevens sterke spanningverwekker, is het boek dat Roman krijgt van een (ook al) mysterieuze dame: ‘De zilveren raaf’, een historische roman (binnen deze historische roman!). In dat boek wordt een stelletje schurken, enigszins terecht, gezellig en gevarieerd afgemaakt. In het verhaalheden blijkt Tomas Bilek de moordenaars van zijn vrouw en kind op de manier van de roman aan te pakken (de oervorm hiervan is ‘Tien kleine negertjes’). Helden, schurken en de lezer worden aldus uitgedaagd de moordenaar te slim af te zijn, op tijd te komen of de man te ontmoeten. Dat laatste is een bekende en geheide formule die we kennen van vele misdaadromans. Dat dit alles tot een daverende climax leidt, zal geen verbazing wekken. Klaasen is ook niet te beroerd nog een cliché van vooral de romantische historische avonturenroman mee te nemen: afkomst en vaderschap. Hij heeft eveneens gekozen voor de toen gebruikelijke alwetende verteller, dat kon eigenlijk niet anders met alle historische uitleg. Hij blijft ook niet de hele tijd bij het hoofdpersonage, geregeld kruipt hij in de hoofden van verschillende andere karakters.
 
Het is allemaal vaardig gedaan, het boek is een echte pageturner, geschreven in vlotte taal met hier en daar een Vlaamse toets. Regelmatig word je op het verkeerde been gezet, niet iedereen is wie hij/zij lijkt te zijn. Maar held en heldin zijn dat ook echt, en de vette schurk krijgt z’n verdiende loon, er zijn grenzen aan de nuance.
 
Voor zover ik weet, zijn de juryleden van De Zoute Zoen volwassenen. Ik ben benieuwd naar wat de 14-plussers van dit boek (gaan) vinden, bijvoorbeeld naar hun waardering van de wat meer historische elementen.
 
Leuven : Davidsfonds Infodok 2016, 239 p. ISBN: 9789059087682  

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri