Vanaf zes jaar

JEUGDBOEKEN NR. 5, MAART 2016

Arienne Bolt, Linde Faas (ill.): De laatste reis van de Ballerinus

door Henk van Viegen

8+ - De laatste reis van de Ballerinus is een boek dat geschreven moest worden, Arienne Bolt stopte ervoor met lesgeven. Een goede reden, maar moet die ook op een flap van het stofomslag? Zo’n mededeling schept enorme verwachtingen. Dan blijkt het verhaal als kern ook nog een reis over de wereldzeeën te hebben, wat al behoorlijk vaak gedaan is in de (jeugd)literatuur. Probeer deze roman maar eens te lezen zonder aan Paul Biegels De kleine kapitein te denken.

Hoofdpersoon is een dapper, alleen in een caravan wonend kind met de naam Ravi (‘zonnegod’). Zijn moeder heette Luna (‘maan’) en hij slaapt onder een door haar met sterren beschilderd plafond. Later, op zee, is het natuurlijk een en al ster - sterren komen ook in het motto terug. Zijn caravan staat aan het water, in een haven bij een kanaal, dicht bij het strand. Overdag is hij vergezeld van zwerfhond, IJs. Een dag voor zijn verjaardag meert er een schip, de Ballerinus, aan in zijn buurtje. De kapitein ervan is min of meer uitgevaren, hij kan de concurrentie met de grotere schepen niet aan. Zijn huisdier is een papegaai, die in denken, communiceren en handelen niet onderdoet voor een mens; ook in de liefde, blijkt later, gedraagt hij zich als een mens (zogenaamd niet echt verliefd, vast niet van plan zich te binden, enz.). Deze papegaai, John, kent ook alle talen van de dieren, zodat hij de schakel is tussen mens en dier. Ravi en kapitein Sep redden de dieren uit een verloederd circus uit de klauwen van de schurk van het verhaal, de slager. Ze loodsen ze naar de Ballerinus en besluiten ze terug te brengen naar hun oorspronkelijke woongebied.

En zo begint een lange reis. Als nummer één met veel lieve ceremonie, maar zonder veel spanning,  is ‘uitgezet’, weet je dat er nog een flink aantal moet: het boek is te dik. Nu en dan komt de schurk even gemeen doen, soms zit het schip vast, maar dan mobiliseert John gewoon de walvissen of de neushoorns. In de liefde is de spanning eveneens niet te snijden: iedereen krijgt zijn of haar liefje (behalve de slager natuurlijk), Ravi het nichtje van een sjeik, Ilana (‘zonneschijn’!). Ook bij de dieren vormen zich stelletjes. Slechts één keertje wil de auteur vertellen wat de gebeurtenissen met de hoofdpersoon doen: Sep constateert dat Ravi snel groter wordt, en Ravi beseft dat hij zijn caravan en zijn moeder niet meer nodig zal hebben om zich staande te houden in het leven. Hij wil na deze eerste zeereis een echte ontdekkingsreiziger worden, in een fantasieverhaal kan dat natuurlijk nog. Het eerste schip dat zich op de slotpagina voor hem aandient, doet bekend aan. Twee vette cliffhangers! Bolt zal toch niet gestopt zijn als lerares voor maar één boek…? Dit is een boek voor de liefhebbers van het vriendelijke, niet per se originele en tijdloze fantasieverhaal. 
 
Het is verheugend dat Lemniscaat opnieuw zo veel ruimte geeft aan de illustratie. Linde Faas gebruikt dezelfde techniek als in de andere jeugdromans die ze voor Lemniscaat illustreerde (hier en daar de pen, waterverf en potlood door elkaar, met vaak van die gezellig rommelige contourlijnen). Er is ook het capuchonjasje/-vest dat een hoofdpersonage bij haar graag draagt. Hoewel niet in topvorm, levert ze weer enkele juweeltjes af. Wellicht was het lastig bijna een heel boek veroordeeld te zijn tot een schip op het water, en het uitbeelden van een paar min of meer bekende typetjes (de ‘Italiaanse’ circusdirecteur, de schurk, het dikkertje). De afbeelding op het voorplat hebben we al eerder gezien, bij voorbeeld in De kleine kapitein. Maar voor al die dubbele pagina’s met alleen een varend schip vond ze hier en daar gave oplossingen: steeds een andere kleur, een doorkijkje vanaf de wal, een mistlandschap met verrassend veel groen en bruin en een oranjerode lucht vol flamingo’s. Gaaf zijn ook het paadje tussen de rotsen, Ravi die naar aap Oscar zwaait en de schutbladen, waar de fladderige werelddelen met slordige contouren ervoor zorgen dat de hele aarde lijkt te drijven.   
 
Rotterdam : Lemniscaat 2016, 334 p. + ill. ISBN 9789047707752 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri