Adolescenten

Noëlla Elpers: De engelen van Venetië

door Jürgen Peeters

14+ - De engelen van Venetië vormt het sluitstuk van een historisch drieluik, waartoe ook ¡Dolores! (2007) en Vuurkraal (2001) behoren. In het meermaals bekroonde ¡Dolores! vertelt Noëlla Elpers het verhaal van de gelijknamige nar van Johanna van Castilië. Vanuit haar positie bekritiseert Dolores op humoristische wijze de interne verhoudingen aan het Spaanse hof. Wanneer Dolores bij een schipbreuk om het leven komt, verschuift het vertelperspectief naar de Moorse Meryem. Een betekenisvolle overgang naar Vuurkraal, waarin de zielenroerselen van Johanna’s favoriete kamermeisje centraal staan. Zoals wel vaker in een trilogie overtuigt het tweede deel het minst: in tegenstelling tot de zinnelijke passages en rijke historische context uit ¡Dolores! beperkt Elpers zich tot louter descriptieve passages over een groepje speellieden. In dit derde deel verschuift de focus naar Angelo, Meryems zoon, tegen de achtergrond van het zestiende-eeuwse Italië.
Niet Angelo zelf, maar zijn stiefbroer Piotto is de verteller en reconstrueert in uitgebreide flashbacks hun besognes. Precies die afstand laat de auteur toe om een genuanceerd beeld van de bijzonder schone jongeling te scheppen. Ook Angelo’s wispelturige karakter komt goed uit de verf. Via het motto, ontleend aan Rainer Maria Rilke, waarschuwt Elpers voor Angelo’s karakter: ‘Iedere engel is schrikbarend’.
Elpers herneemt haar beeldrijke stijl om de jeugdjaren van beide jongens bij de speellieden te beschrijven: 'De eerste drie jaar van mijn leven zaten Angelo en ik als twee beukennootjes in dezelfde bolster.' Als Meryem aan de zwarte dood overlijdt, wordt Angelo op amper elfjarige leeftijd gedwongen uit dat comfortabele omhulsel te breken. Piotto heeft zo zijn eigen zorgen; door een oogontsteking wordt hij op jonge leeftijd bijna blind. Al snel nemen zijn andere zintuigen het over, wat sterk verbeeld wordt in een sensitieve schriftuur. Gaandeweg gebruikt de auteur Piotto’s blindheid echter te sterk als een trucje om andere personages de hem omringende wereld te beschrijven.
Omwille van de politiek onstabiele situatie breken barre tijden aan voor de speellieden. De rijke koopman Guiliano Torentino belooft Angelo een schitterende toekomst als schildersmodel en artiest in Venetië. Piotto, die Angelo’s plannen toevallig verneemt, reist zijn stiefbroer achterna. Het fel uitgesponnen reisverslag en de verhaallijn in Venetië overtuigen veel minder. Na een zowel inhoudelijk als stilistisch sterk verhaalbegin vervalt Elpers in veelal langdradige beschrijvingen en tobberige passages. Nochtans biedt de plot alle mogelijkheden tot een rijk en gelaagd verhaal: Angelo — en in zijn kielzog Piotto — treden op met de beroemde speellieden van de ‘Zanoni’s’, geïnspireerd op de Commedia dell’arte. Maar net zoals de passages gewijd aan de schilderkunst —de historische kunstschilder Titiaan van Cadore vereeuwigt Angelo op het doek — komt Elpers niet verder dan wat beschrijvingen. Ook het leven in de hogere kringen, vol intriges, jaloerse schilders en knappe courtisanes, had een veel grondigere uitwerking verdiend. Elpers biedt wel aanzetten maar slaagt er niet in om de coming-of-age van zowel Angelo als Piotto overtuigend aan de historische setting te linken.
Als één adjectief Elpers’ trilogie typeert, is het wel ‘onevenwichtig’, met een intrigerende eerste roman, een eenzijdig vervolgverhaal en een slechts ten dele geslaagd sluitstuk. Lezers vanaf een jaar of veertien met een voorliefde voor goedgeschreven historische romans, vinden ongetwijfeld hun gading in ‘¡Dolores!’. Beide vervolgdelen zijn helaas nauwelijks de moeite waard.


Noëlla Elpers, De engelen van Venetië, Van Goor Houten, 2014, 239 p., € 15,99. ISBN 9789000337101. Distributie: WPG Uitgevers

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswelp cop. 2014

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri