Vanaf twaalf jaar

Johan Vandevelde: Jaspers vlinders

door Jürgen Peeters

13+ - Jaspers vlinders, dat voor het eerst verscheen in 2006, krijgt een nieuw leven in de reeks ‘Portret’ van uitgeverij Abimo, die lezers 'een intieme blik in het hoofd en hart van bijzondere jongeren' geven.
Op de eerste schooldag in de middelbare school raakt Jasper gefascineerd door zijn brutale klasgenoot Roderik. Uit angst om zijn vrienden te verliezen, durft hij echter geen toenadering te zoeken. Een incident maakt daar echter een einde aan en een voorspelbare toenadering tot Roderik volgt. Het verdere verhaalverloop lijkt wel geschreven met een voorlichtingsgids voor holebi-jongeren bij de hand. Geheel volgens het boekje doorloopt Jasper de verschillende stadia van bewustwording en acceptatie van zijn seksuele geaardheid tot een voorzichtige coming-out. De prille liefde tussen Jasper en Roderik wordt echter bedreigd door een uiterst conservatieve vader, een overbezorgde moeder, een klas vol pestkoppen en een hypocriete schooldirecteur. Als tegengewicht voor zoveel negativisme integreert Johan Vandevelde bij monde van een psychologe, Jaspers oudere zus en zijn homoseksuele biologieleerkracht enkele wijze levenslessen: 'Je mag gewoon homo zeggen hoor. Het is geen verboden woord. […] Het is trouwens niet iets waar je voor kiest. Het enige wat je kunt doen, is ervoor zorgen dat je een fijn leven leidt.' Zulke uitspraken krijgen een wrange bijsmaak als de leerkracht vervolgens wordt ontslagen en Jasper omwille van zijn geaardheid verregaande pesterijen moet ondergaan. Nog meer kommer en kwel als uitlekt dat Roderik betrokken raakte bij de duistere zaakjes van zijn broer. In een ronduit lachwekkende apotheose gaan Roderik en Jasper hun belagers, zoals de pestkoppen en de directeur, letterlijk te lijf.
In Jaspers vlinders fungeert het ongeloofwaardige verhaal slechts als dun laagje vernis voor de boodschap: 'Het is net als rood haar of zomersproeten. Je kunt die dingen wel verbergen, maar je kunt ze niet veranderen. Het enige wat je kunt doen, is jezelf accepteren zoals je bent, zodat je gelukkig kunt zijn.' Vandevelde toont echter een heel andere realiteit vol obstakels en hindernissen die je als holebi-jongere moet overwinnen alvorens je gelukkig kunt worden. Toegegeven, ook anno 2014 is holebiseksualiteit nog lang niet aan de maatschappelijke taboesfeer ontheven, maar dat twee jongeren zoveel tegenkanting krijgen, berust mijns inziens eerder op sterk verouderde denkbeelden van een sensatiebelust auteur.
Een overvloed aan uitleggerige passages en expliciteringen ontsiert de starre verhaallijn en de ergerlijk descriptieve schrijfstijl wordt slechts sporadisch voorzien van een poging tot stilistische diepgang die al te vaak in uitsloverige, vergezochte beelden verzandt ('Jaspers hart beukte als een dancing op zaterdagavond.') In de slordig uitgewerkte dialogen loopt de emotieloze tekst gewoon door en daarmee verwordt Jaspers vlinders uiteindelijk tot een stilistisch ondermaats, rechtlijnig probleemboek.

Johan Vandevelde, Jaspers vlinders, Abimo Sint-Niklaas, 2014, 253 p., € 15,95. ISBN 9789462341753

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswelp 2014

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri