Peuters en kleuters

Max Velthuijs: Olifant en Krokodil

door Jan Van Coillie

5+ - Max Velthuijs, wereldberoemd geworden met zijn Kikker-boeken, maakte in de jaren tachtig en negentig vier boeken over Olifant en Krokodil in dezelfde stijl. Nog veel meer dan de verhalen over Kikker en zijn vrienden gaat het hier om fabels met een duidelijke boodschap. Tegelijk kon hij in deze verhalen zijn ‘ondeugende en speelse kant’ kwijt, zoals staat te lezen in het nawoord.
De typische Velthuijs-stijl, met de expressieve dieren en gestileerde decors, uitgevoerd in gouache, gecombineerd met krijt is direct herkenbaar. De meeste illustraties hebben een kader, waardoor ze op ingelijste schilderijtjes lijken. Vooral de manier waarop Velthuijs door houdingen en mimiek de emoties van de dieren typeert, maakt ze universeel herkenbaar. Af en toe voegt hij een speelse noot toe, bijvoorbeeld wanneer hij Olifant als muzikant een wild kapsel geeft en een knalgeel hemd met ‘Love’ erop.
‘Olifant en Krokodil’ veroordeelt expliciet hebzucht als grote ondeugd. Door een slinkse truc maakt Krokodil Olifant zijn gezellige huis afhandig. Maar zoals in zoveel fabels, wordt de ondeugd uiteindelijk bestraft en wordt Krokodil het slachtoffer van zijn eigen inhaligheid. Behalve de centrale les geeft het verhaal ook tussendoor nog wijsheden mee zoals ‘Als er twee ruilen, moet er één huilen’ of ‘Geld maakt niet gelukkig’.
‘Krokodil en het meesterwerk’ begint met een heel herkenbaar gevoel: ‘Een week duurt lang als je moet wachten’. Het verhaal gaat over de kracht van de verbeelding. Het bijzonderste schilderij van Krododil is een wit doek, al duurt het wel even voor Olifant dat echt goed snapt. Op dat moment wordt de boodschap opnieuw heel duidelijk meegegeven: ‘Nu begrijp ik dat jouw meesterwerk mijn leven heeft verrijkt’.
‘Olifant en de tijdmachine’ maakte Velthuijs in 1997 in opdracht van de stichting CPNB voor de Nederlandse Kinderboekenweek. Olifant krijgt van Krokodil een koekoeksklok cadeau. Aanvankelijk is hij er heel blij mee, want nu kan hij zijn leven beter regelen, denkt hij. Al gauw wordt de klok een obsessie en stampt Olifant het ding stuk: ‘Zonder de tijdmachine was ik veel gelukkiger. Ik had tijd in overvloed’. Toch is het laatste woord ook hier voor Krokodil. Die wijst erop dat je de tijd niet kan stoppen, de zon gaat elke avond weer onder. Olifant beseft dat hij anders altijd kind zou blijven, waarop Krokodil besluit: ‘Precies,’ zei Krokodil, ‘ouder en wijzer. En als je heel oud bent, ga je dood.’ Het thema krijgt een echo in het latere boek Kikker en het vogeltje
In het slotverhaal ‘Trompet voor Olifant’ krijgen de twee vrienden grote ruzie. Als Krokodil Olifant een depressie bezorgt met zijn vioolspel, gaat Olifant trompet spelen. Krokodil bedenkt telkens iets nieuws om zijn buur te overstemmen en uiteindelijk maken ze elkaar het leven zo zuur dat ze met boor en hamer de muur tussen hun huizen doen instorten. Dan pas komt de verzoening, met een kopje thee: ‘Waarom spelen we niet eens samen?’ Zo eenvoudig kunnen levenslessen zijn.

Max Velthuijs, Olifant en Krokodil, Leopold Amsterdam, 2013, 102 p., ill. € 14,95. ISBN 9789025862886. Distributie: WPG Uitgevers

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswelp 2013

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri