Peuters en kleuters

Thé Tjong-Khing: De kleine sprookjesverteller

door Jan Van Coillie

5+ - Thé Tjong-Khing en zijn uitgever Gottmer treden in het spoor van de negentiende-eeuwse sprookjesbewerker J.J.A. Goeverneur, die ook uit zijn verzamelbundels putte om een reeks prentenboeken met telkens drie sprookjes op de markt te brengen. Het verschil is dat Tjong-Khing niet alleen zorgt voor de tekst, maar ook voor de illustraties.
De drie sprookjes in dit boek komen uit diverse bronnen, die overigens nergens vermeld worden. ‘De rattenvanger van Hamelen’ gaat terug op een Duitse sage, hier in de versie van de gebroeders Grimm, opgenomen in hun Deutsche Sagen (1816). Het verhaal werd overigens in Europa vooral bekend door de bewerking van de Britse dichter Robert Browning. ‘De nieuwe kleren van de keizer’ is een bewerking van een sprookje van Hans Christian Andersen en ‘Assepoester’ is een mengvorm van de versies van Grimm (met de erwten/linzen in de as) en Perrault (met de fee).
Het gaat duidelijk om vrije bewerkingen, gericht op heel jonge luisteraars. Khing heeft de sprookjes sterk ingekort, maar voegde af en toe ook grappige of verduidelijkende details toe en vereenvoudigde en verlevendigde de taal. Het opmerkelijkst zijn de vele aansprekingen, zoals bij het begin van ‘De rattenvanger van Hamelen’: ‘Stel je eens voor dat er allemaal ratten door de kamer liepen.' In dat sprookje spreekt de verteller de kinderen ook op het einde toe, met een duidelijk opvoedende bedoeling: ‘Natuurlijk is het niet goed wat die rattenvanger deed, om alle kinderen uit het stadje weg te lokken. Maar aan de andere kant, als je iets belooft dan moet je dat ook wel doen. Toch?’ Ook aan het slot van ‘De nieuwe kleren van de keizer’ richt de verteller zich tot zijn publiek, maar hier gebeurt dit veel speelser: ‘"Ik ben duidelijk niet de enige die dom is," dacht de keizer. Hij rechtte zijn rug en liep nog trotser tussen de mensen door. In zijn blootje! Hoe vind je dat!’
Om het voorleesplezier te verhogen, voegt Khing ook herhalingen, versterkers, tussenwerpsels en typerende adjectieven toe. Illustratief is het begin van ‘De nieuwe kleren van de keizer’: ‘Lang, lang geleden was er eens een keizer die een ongelooflijke ijdeltuit was. Nou is iedereen wel een beetje ijdel, maar deze keizer keek wel héél erg graag in de spiegel, en daarbij was hij ook nog behoorlijk dom. Luister maar.’ De auteur speelt ook graag met klanken, zoals in het volgende fragment uit ‘De rattenvanger van Hamelen’: ‘want buiten was het één en al gepiep, geknars, geknaag en het gekras van rattenpoten over de straatstenen.’
Naast voorleesgenot biedt het boek ook veel kijkplezier. De kunstenaar weet vooral de emotionele laag van de sprookjes raak te vatten. In ‘De rattenvanger van Hamelen’ is zowel de openingsprent met de paniek in de huiskamer als het nachtelijke tafereel van de rattenvanger, gevolgd door een eindeloze sliert ratten, indrukwekkend. Uit ‘De nieuwe kleren van de keizer’ is me vooral de beginprent bijgebleven, waar de ijdele keizer lijkt te zweven in zijn kamer vol spiegels. Ook de grote plaat bij ‘Assepoester’ beeldt een kernpassage uit het sprookje beklemmend uit: onder een tafel met taart veegt Assepoester op haar knieën de vloer, klein en hulpeloos in contrast met haar luie stiefzusters en -moeder in de zetel. Het sprookje eindigt met de woorden: ‘En Assepoester? Die […] leefde nog lang en gelukkig met haar prins.’ De illustraties en teksten van Tjong-Khing zorgen er mee voor dat de sprookjes nog lang kunnen blijven leven.

Thé Tjong-Khing , De kleine sprookjesverteller, Gottmer Haarlem, 2013, 29 p., ill. € 5. ISBN 9789025753870. Distributie: L&M Books

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswelp 2013

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri