Peuters en kleuters

Martijn Van der Linden (ill.), Maranke Rinck: De grote oorlog

door Frauke Pauwels

5+ - De Grote Oorlog is wat het zegt te zijn: 'Een kijkboek over de Eerste Wereldoorlog'. Verspreid over tien kijkplaten krijgt de lezer diverse facetten van de oorlog te zien: 'het front', 'op zee', 'vluchten'... Achteraan het boek staan bij een verkleinde afbeelding van elke spread een selectie van eenvoudig geformuleerde feiten die aansluiten bij de respectievelijke kijkplaat. Die keuze en het grote formaat geven de indruk dat het boek vooral is bedoeld als didactisch instrument.
Het boek wordt dan ook bijeengehouden door een erg dunne draad: 'Hond, Kat, Koe, Ezel en Duif denken aan de Grote Oorlog. Ze stellen zich voor hoe het leven eruitzag op het land, op de zee en in de lucht.' Op de openingsprent liggen zij lui bij een vijver die een mijnkrater blijkt te zijn, op de slotprent brengen de vijf dieren er met een boemenkrans hulde aan alle slachtoffers. Hoewel de dieren ook op elke prent daartussen voorkomen, zijn ze niet meer dan figuranten. De prenten vormen samen geen verhaal, het zijn enkel 'losse flodders' uit het oorlogsgewoel. De inzet van dieren is dan ook wat dubbel: enerzijds doet de insteek erg zeemzoeterig aan, anderzijds figureren de dieren vaak in een werkelijkheidsgetrouwe omgeving en situatie. Zo werden duiven en honden inderdaad als boodschapper ingezet, en moesten koeien niet alleen melk geven, maar ook als trekdier functioneren. Dat de dieren echter ook daarnaast consequent in de prent worden opgenomen - wat leidt tot een balkende ezel in een gammel bootje op zee, of een koe, ezel, hond en kat aan een parachute, doet afbreuk aan dit gegeven en maakt het zeker voor de jonge lezer moeilijk om in dit als informatief opgezette boek feit van fictie te onderscheiden.
Illustrator Martijn van der Linden bewees zijn vakmanschap al met tal van eerdere werken (zoals bijvoorbeeld Winterdieren van Bibi Dumon Tak). Ook hier zijn de prenten verzorgd en mooi uitgewerkt en trekken het perspectief en de compositie de kijker in de prent. Toch blijven de prenten erg braaf en missen ze naar mijn gevoel wat bezieling. Uit blogcommentaren van tekstschrijver Maranke Rinck blijkt dat een bewuste keuze te zijn – de jonge lezer voor wie het boek bedoeld is, mocht niet worden getraumatiseerd. Maar zo wordt die Grote Oorlog misschien wel iets wat het nooit is geweest.


Martijn Van der Linden (ill.), Maranke Rinck, De grote oorlog, Lannoo Tielt, 2014, 32 p., ill. € 19,99. ISBN 9789401415316

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswelp 2014

deze pagina printen of opslaan