Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 2, FEBRUARI 2024

Tjibbe Veldkamp, Rachelle Slingerland (ill.): Net goed!

door Jan Van Coillie

3+ - Waarom niet woorden of letters als personages laten optreden in je verhaal? Het idee is niet nieuw. Onder meer Ted van Lieshout speelde er al mee in Ze gaan er met je neus vandoor en De gemene moord op Muggemietje.  

Tjibbe Veldkamp geeft de letters een cruciale rol in zijn nieuwe prentenboek Net goed! Cruciaal, jawel, want zij zorgen voor de belangrijkste wending in het verhaal, waarbij ze drie grote monsters een lesje leren. Die monsters doen niets liever dan kleine monstertjes plagen en pakken. De kleintjes zijn hulpeloos… Alhoewel, wie zegt daar ‘Hé, grote monsters! Hou daarmee op!/ Nee? Gaan jullie toch door?/ Zelf weten…’ Als je de pagina omslaat, gaat het verhaal gewoon verder met een relativering van dat monsterlijke: ‘Eigenlijk waren die grote, woeste monsters helemaal niet groot. […] Lieve knuffele-puffele-fluffelbeestjes waren ze. […] En hun billen zaten van voren. En hun neus was een banaan’. Al wordt ook dat meteen gerelativeerd: ‘En misschien was dat allemaal niet waar, maar ja, als je iemand gaat plagen, kun je ook zélf geplaagd worden.’ Dan volgt een witregel en worden de grote monsters weer rechtstreeks toegesproken: ‘Hé, jullie maken toch geen gat, hè?’ Wie die woorden zegt, wordt niet geëxpliciteerd. De kleine monstertjes zijn het alvast niet, want die kijken bang toe.
 
Op de volgende prent is het wit onder de illustratie, waarin de woorden staan, toegenomen en tuimelen de grote monsters erin. De woorden kronkelen over het blad, ze worden heen en weer geschopt, wat ze helemaal niet leuk vinden. Ze vertrekken naar boven, naar het sprookjesachtige bos bij de kleine monstertjes. Intussen klimmen de grote monsters op elkaar, wat de kijker voorpret bezorgt. Het dikste en zwaarste monster staat immers bovenaan, wat fout moet aflopen. Uiteindelijk krijgen ze een lesje van de woorden, die de kleine monstertjes de kans geven om de rollen om te keren.
 
Origineel is dit prentenboek beslist, maar het vraagt wel wat van de kleine kijker/lezer. Die moet immers zelf invullen wie de grote monsters toespreekt en hen de les leest. Het helpt wel als je eerst de tekst op de achterkant leest, waarin wél geëxpliciteerd wordt dat de monstertjes hulp krijgen van de letters van het verhaal. Dat kon ik zelf ondervinden toen ik het boek samen las met een beginnende lezer, die dankzij die covertekst snel in de ban raakte van het verhaal. Hij vereenzelvigde zich duidelijk met de kleine monstertjes die het de grote met behulp van de woorden betaald zetten. En hij vond ook de illustraties fantastisch. Het moet gezegd, de monsters -- vooral de grote – zijn met veel fantasie én humor in beeld gebracht, waardoor ze er tegelijk woest en wild uitzien én grappig, schattig en ‘fluffelig’. Het einde ten slotte is een fraai voorbeeld van wat de interactie tussen tekst en illustraties teweeg kan brengen. De prenten geven extra betekenis aan het pakken en plagen én aan het ‘net goed’ uit de titel.
 
Tjibbe Veldkamp, Rachelle Slingerland: Net goed!, Querido, Amsterdam 2024, 32 p. : ill. ISBN 9789045128801. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan