Poëzie

BOEKEN NR. 9, NOVEMBER 2022

Mischa Andriessen: Het Drogsyndicaat

door Dirk De Geest

Voor zijn jongste bundel heeft Mischa Andriessen het Bijbelse verhaal van Noach en de zondvloed als vertrekpunt gekozen. De mythe, die in tal van teksten opduikt met allerlei varianten (waarvan de dichter dankbaar gebruikmaakt), biedt een groot aantal aanknopingspunten die tot ver buiten de christelijke traditie reiken. Er is uiteraard de dramatische gebeurtenis van de zondvloed, waar God de aarde als het ware in opstand laat komen tegen de zondige mens, maar er is veel meer. De complexe persoonlijkheid van de koppige Noach vraagt om verklaringen, de relatie tot zijn vrouw is toch wel problematisch, en hij verstoot een van zijn zonen omdat die spot met de naakte dronken vader…

Andriessen toont in een groot aantal scènes, afwisselend verteld door de verteller of door de diverse personages (onder wie ook een ezel), die complexe structuur van het leven op cruciale momenten. Daarbij gaat het niet om een dwingende verhalende structuur maar veeleer om een caleidoscoop van indrukken en momentopnamen. Behalve Noach zelf komen ook zijn vrouw Naäma en zijn zonen afwisselend ‘hun’ waarheid en hun perspectief verdedigen. Dat stelt de dichter in staat om de gebeurtenissen langs diverse kanten op te roepen. Voor Noach is de ark een soort van bezeten goddelijke opdracht, voor zijn omgeving ook wel het zoveelste bewijs van zijn complete vervreemding en zijn fanatisme. De dichter brengt op die manier een bijbels verhaal sterk terug tot menselijke proporties, en in dezelfde beweging schrikt hij er niet voor terug om ook allerlei verwijzingen naar de actualiteit in te lassen. De allusies op de klimaatproblematiek liggen voor de hand, maar her en der wordt ook verwezen naar muziek, teksten en werktuigen van vandaag. Het historische verhaal wordt zo getransformeerd tot een tijdeloze mythe én tot een verhaal dat relevant wil zijn voor lezers van vandaag.

Hoofdzaak blijft echter voor Andriessen de psychologische problematiek van zijn personages. De raadselachtige Noach vervreemdt gaandeweg van zijn familie, en zelfs zijn vrouw lijkt haar geliefde te verliezen. De kinderen zien vooral een verwarde oude man, maar dat komt ook doordat hun blik gericht is op hun persoonlijke toekomst. De oudere generatie zit daarbij vast aan een verleden dat onherroepelijk voorbij is: erotiek en lichamelijkheid zijn nog slechts herinneringen, maar net die maken het verleden als het ware voor even opnieuw tastbaar. Die tastbaarheid en zintuiglijkheid is onmiskenbaar de grote troef van een dichter als Andriessen, dat bleek al uit zijn vorige bundel Winterlaken. De dichter weet een intense sfeer op te roepen, ook al blijven sommige gedichten vrij etherisch en vaag. Het Drogsyndicaat is alleszins een intrigerende compositie, rijk aan verbeelding en gevoelens maar vooral rijk aan schitterende poëtische frasen en beelden.

Mischa Andriessen: Het Drogsyndicaat, Querido, Amsterdam 2021, 115 p. ISBN 9789021426068. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies



ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri