Poëzie

BOEKEN NR. 9, NOVEMBER 2022

Miriam Van hee: Voor wie de tijd verstrijkt

door Dirk De Geest

Miriam Van hee is weer helemaal terug met haar nieuwste bundel. Vanaf de eerste regels (en in feite al met de titel) wordt de lezer ondergedompeld in haar geheel eigen universum. Dat bestaat vooral uit personages die ‘onderweg’ zijn: onderweg in het leven, maar ook vaak geografisch op reis. De dichter heeft inderdaad een voorkeur voor vreemde, buitenlandse plekken die haar als het ware bewuster en intenser laten kijken en voelen. Ook in deze bundel gaat ze op reis, naar onder meer Oost-Europa en de Franse Cevennes. Het zijn omgevingen die het lyrische ik de grens doen aftasten van het vreemde en het huiselijke: het exotische decor wordt vrijwel steeds teruggekoppeld naar vertrouwde rituelen of herinneringen. Net die subtiele verschuivingen zorgen voor een bijzonder effect, dat veelal melancholisch genoemd kan worden. Niet toevallig bevat de titel een verwijzing naar de tijd en de eindigheid. Veel gedichten voeren inderdaad het besef van voorlopigheid of een aflopend tijdsbesef met zich mee. Het lyrische ik gaat daar constructief mee om en in die zin is deze poëzie opvallend melancholisch. Het verlies om wat voorbij is, wordt getemperd door wat zich nu voordoet. Het verleden laat immers zijn sporen na in het heden, en in die zin gaat het niet echt verloren.  

Opmerkelijk is wel hoe Van hee bijzonder veel aandacht besteedt aan sprekende details. Het kleine en onooglijke wordt onder haar pen een soort van symbolische icoon, een object dat beladen is met betekenissen en waarden net doordat het verbonden is met de geschiedenis van mensen en gemeenschappen. Die historische dimensie van haar schrijverschap is ook in deze bundel erg merkbaar. Daarnaast is er een opmerkzame blik waar het gaat om de natuur, om de details van fauna en flora. Een vogel of een plant worden beschreven in hun biotoop, vaak met behulp van personificaties waardoor het traditionele onderscheid tussen subject en object, mens en ‘ding’ wordt ondergraven.
 
Bovenal is Van hee echter de dichteres met een volstrekt eigen toon. Haar subtiele gevoeligheid zit als het ware op de huid van de ogenschijnlijke objectieve registratie die veel van haar verzen domineert. Haar zegging is bijzonder spreektalig, compleet met associatieve verbanden, herhalingen en autocorrecties, maar tegelijk is de verwoording doordacht en bijzonder functioneel. Herhalingen en contrasten, verschuivingen en verspringingen zorgen voortdurend voor extra betekeniseffecten, voor het uitstellen of integendeel het beklemtonen van bepaalde interpretaties. Het lyrische ik verschijnt als lucide en opmerkzaam, maar tegelijk ook als broos en ontvankelijk voor prikkels van buitenaf. Die positionering draagt er ook toe bij dat de autobiografische achtergronden bovenal omgezet worden in krachtige en vitale poëzie. Een overtuigender pleidooi voor de poëzie én voor het leven is haast niet denkbaar.  
 
Miriam Van hee: Voor wie de tijd verstrijkt, De Bezige Bij, Amsterdam 2022, 52 p. ISBN 9789403183619. Distributie Standaard Uitgeverij 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri