Poëzie

BOEKEN NR. 9, NOVEMBER 2021

Jelle Dierickx (red.), Festival van Vlaanderen Kempen (red.): Poesia Divina. Het Kempens Psalmen Boek

door Dirk De Geest

Musica Divina, het Kempense luik van het Festival van Vlaanderen, combineert de afgelopen jaren muziek met poëzie. Een aantal dichters (ieder jaar negen) is gevraagd een eigentijdse versie te brengen bij het thema van het festival, en die gedichten werden voor het publiek gebracht. Dit mooie boek brengt al die gedichten samen en via een QR-code kan de lezer ook visueel de voordracht van de teksten ‘bijwonen’. In 2017 schreven de dichters een soort van eigentijdse psalm bij een vers uit de Apocalyps: ‘En ik zag een nieuwe hemel en een nieuwe aarde’, een regel die de traditie aan de eigen tijd koppelt. Hoop en onheil worden er met elkaar verbonden. Het jaar daarop was het thema ‘Schaam je niet mens te zijn’, en in 2019 stond Leonardo da Vinci centraal, die vierhonderd jaar eerder overleed. In 2020 ten slotte was het motto ‘Zuurstof voor de ziel’, een bijzonder omineuze vraag in het licht van de klimaatcrisis en de pandemie. Van poëzie wordt zo telkens verbeelding gebracht, menselijkheid en kwetsbaarheid maar ook duidelijk hoop en energie. 

Het dient gezegd, voor de deelnemende dichters was het een hele uitdaging, die ze enthousiast zijn aangegaan. De meeste gedichten sluiten nauw aan bij de voorgestelde opdracht, en vrijwel alle dichters zetten hun beste beentje voor. Begrijpelijkerwijze is het eindresultaat erg verscheiden, en daardoor lijkt deze bundel nog het meest op een soort van thematische bloemlezing. In de eerste afdeling, die het heeft over een soort van nieuwe schepping, houden dichters als Bruno Neuville en Frederik Lucien de Laere het bij een soort van lyrisch-filosofische overpeinzing, een oproep die lijkt uit te gaan van een God (bij Neuville) of tot hem is gericht (bij De Laere). De algemene vraag om bijstand wordt hier gekoppeld aan de uitputting van de aarde die de mensheid noodzaakt om volstrekt andere wegen op te gaan, en in beide gevallen is het optimisme van de dichters op zijn zachtst getemperd. Lies van Gasse zoekt het meer bij een collectieve hymne, en bij Sylvie Marie lijkt een alwetende stem zijn ‘kinderen in de nacht’ te observeren vanop afstand. Die spanning tussen het meer algemene niveau van de beschouwing en de persoonlijke ervaring is overigens een constante in dit boek; het weerspiegelt een van de centrale thema’s van de hedendaagse poëzie, waar dichters op zoek gaan naar nieuwe mogelijkheden voor een persoonlijk en maatschappelijk engagement zonder prekerig over te komen.
 
De gedichten over Leonardo da Vinci zijn niet toevallig een stuk anekdotischer en persoonlijker. Een dichter als Bart Stouten schrijft een brief over Leonardo en zijn muze Mona Lisa, maar Els Moors gebruikt elementen uit de wetenschappelijke uitvindingen van Da Vinci om er een nieuw poëticaal programma mee te verwoorden. Gaea Schoeters en Lisette Ma Neza schrijven dan weer militante, indringende psalmen die nauwelijks met Da Vinci in verband gebracht kunnen worden. Ook de laatste afdeling, ‘Zuurstof voor de ziel’, is heterogeen. Sommige dichters hebben het over de gezonde lucht (het thema van dat jaar), maar Luuk Gruwez en Peter Theunynck geven opnieuw hun eigentijdse versie van de aloude psalmen, hun gebed voor de mensheid in een tijd die God niet langer in het vaandel draagt.
 
Dit boek is uiteraard allereerst bedoeld als een herinnering aan de succesvolle muziekbijeenkomsten, maar het is veel meer dan dat. Het is wat mij betreft een van de interessantste bloemlezingen van de jongste jaren, met daarbovenop uitsluitend oorspronkelijk en kwalitatief hoogstaand werk.  
 
Jelle Dierickx, Festival van Vlaanderen Kempen (red.): Poesia Divina. Het Kempens Psalmen Boek, Poëziecentrum Gent 2021, 112 p. ISBN 9789056553296


deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies



ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri