De film- en televisierechten van alle drie de romans van
de Deense Stine Pilgaard (Aarhus, 1984) zijn gekocht door het productiehuis
Nordisk Film. De schrijfster wordt dan ook beschouwd als een van de meest
getalenteerde Scandinavische auteurs van haar generatie.
Haar Meter per seconde is het geestige
en tegelijk ontroerende relaas van een kersverse Deense moeder, die in het
kielzog van haar vriend in het ingeslapen plaatsje Velling in West-Jutland is
beland. Hij is er aan de volkshogeschool creatief schrijven gaan doceren, het
enige wat zij er in hun eerste jaar heeft gedaan is ‘overgeven, baren en zogen’.
Na een
gezapige intro over de vlakke natuur in Velling, Ringkøbing fjord die er glinstert in
de zon en de boeren die langs de landwegen ter begroeting met een vinger tegen
hun pet tikken, doet de schooldirectrice wervelend haar intrede. Onverwacht
valt ze binnen bij de vriendin van haar schrijfdocent, om haar aan te porren om
een paar dingen op de rails te zetten. Zo vindt ze het hoog tijd dat ze haar
zoontje een naam geeft en dat ze zelf aan het werk gaat. Op de vraag wat ze
zoal kan, haalt de jonge moeder haar orakelkwaliteiten aan. Daarop pleegt de doortastende
directrice een paar telefoontjes met de lokale krant en heeft ze in een mum van
tijd een baantje in het leven geroepen: een brievenrubriek.
De brievenrubriek wordt een
constante in de roman. Lezers van alle leeftijden zenden hun dilemma’s naar de
‘Vraagbaak’ en de ik-figuur beantwoordt ze spits met een heerlijke mix van zin
en onzin. Zij die anderen schriftelijk met al dan niet ironische raad bijstaat,
zoekt zelf echter stuntelend een weg in haar nieuwe leven als onervaren moeder in
Velling. Voor de komst van haar zoontje begreep ze niet waarom ouders altijd
over hun kinderen praten. Nu weet ze het wel: ‘ze zijn met stomheid geslagen
door de machtsovername, die je je onmogelijk kunt voorstellen voordat je
getuige bent geweest van je eigen val’.
Het slaapgebrek dat met het
prille ouderschap gepaard gaat, geeft ze een komische draai door haar
uitputting te verbinden met haar onberekenbaarheid op de weg tijdens haar autorijopleiding.
Niet minder dan zevenentachtig lessen moet ze doorspartelen. Wanneer ze
eindelijk haar rijbewijs op zak heeft, haalt ze dan ook opgelucht adem, net als
de instructeurs, die ze een na een tot wanhoop heeft gedreven.
Ook de kunst van het
keuvelen met de man in de straat is niet een van haar sterktes. Ze gelooft dat dit
‘conversatieleed’ haar integratie in Velling in de weg staat. Daarom maakt ze er
een heus werkpuntje van. Ze wil namelijk even soepel tussen de mensen door
navigeren als de populaire Deense documentairemaker Anders Agger. Onverschrokken
zet ze een offensief in, om hem tot haar leermeester te maken.
Deze originele, ontwapenende
en bij wijlen absurde roman over de beproeving die het leven van een jonge
moeder is, dendert aan een stevig tempo door – het enige wat de vaart er ietwat
uithaalt, zijn de hogeschoolliederen die de Deense schrijft als randbezigheid
om de dagen door te komen. Dit neemt echter niet weg dat Meter per seconde
een dijk van een boek is.
Stine Pilgaard: Meter per seconde, Oevers, Zaandam
2021. 271 p. ISBN: 9789492068576. Vertaling van Meter i sekundet door Edith Koenders en Adriaan van
der Hoeven. Distributie Elkedag Boeken
deze pagina printen of opslaan