In deze vijfde roman van H.M. van den Brink draait
alles om Josep Pla, de oude, beroemde schrijver die de herfst van zijn leven
viert met het gevoel dat hij met niets of niemand meer rekening hoeft te houden.
Het personage is gebaseerd op het leven van de échte Josep Pla, een van de
beroemdste schrijvers en journalisten die Catalonië ooit voortgebracht heeft en
die in 1981 overleed. Van den Brink geeft een geheel eigen draai aan het leven
van Pla, wat resulteert in een roman waarin nostalgie en verlangen een intens
en wondermoooi duet dansen.
Net als zijn evenbeeld in de echte wereld, is het
hoofdpersonage in Van den Brinks roman een reislustige man, een man van de
wereld ook die veel gezien en meegemaakt heeft en die zijn leeftijd perfect
draagt – en verdraagt. In januari 1966 gaat hij aan boord van een olietanker op
weg naar Buenos Aires, op zoek naar Aurora, de liefde van zijn leven, met wie
hij duizenden brieven uitwisselde, al zijn die niet bewaard gebleven.
H.M. van den Brink
slaagt er meesterlijk in om deze obsessieve liefde van een man voor een vrouw
in woorden weer te geven. Hij beheerst de kunst om niet alleen zijn personage,
maar ook diens gevoelens, te bezielen als een mens van vlees en bloed. Tijdens
de lange bootreis staat de tijd stil. Tijd is sowieso relatief in Aurora schrijft, waarin een oude man op
zoek gaat naar een vrouw die hij al twintig jaar lang begeert. Er hangt niks
meer vanaf, alles is rustig, er zijn geen ilusies of verwachtingen meer, alleen
een bodemloos verlangen.
Het tweede deel van
het boek, wanneer Pla aangekomen is in Buenos Aires, is een confrontatie met de
werkelijkheid, die uiteraard heel anders blijkt te zijn dan hoe ze zich in
Pla’s hoofd had vastgezet. Er is nogal wat afstand tussen de Aurora uit Pla’s
hoofd en de Aurora die in de Argentijnse hoofdstad al jarenlang samenwoont met
een andere man. Wanneer die man het huis uit is hebben Pla en Aurora seks, maar
het brengt hen nauwelijks dichter bij elkaar. Al wordt het voor de lezer wel
steeds duidelijker waar de mysterieuze erotische briefwisseling haar oorsprong
heeft gevonden.
Aan het einde roept de zee Pla
terug. Dat is misschien maar best ook. Want wat anders dan de zee, de eindeloze
zee, zou een beter klankbord kunnen zijn voor een man als Pla, een verstokte
nostalgicus en romanticus, eeuwig terugblikkend op wat geweest is en tegelijk
bevangen door een manisch verlangen naar een steeds verder wegkruipend ideaal?
H.M. van den
Brink: Aurora schrijft, Augustus,
Amsterdam 2020, 238 p. ISBN 9789025458096. Distributie
VBK België
deze pagina printen of opslaan