Het voorval is een literair gekleurde getuigenis
over een ongewilde zwangerschap, waar de schrijfster als 23-jarige studente in
Rouen mee geconfronteerd werd. Het boekje is het bijna klinische verslag van de
schaamtevolle zoektocht om 'het ding', zoals zij de foetus consequent blijft
noemen, te laten weg maken. Gedurende die enkele maanden, tussen oktober 1963
en januari '64, zal haar leven er totaal door worden beheerst. Al snel merkt ze
dat ‘meisjes die een abortus wilden, niet pasten in het morele kader van die
tijd’. Ze staat er uiteraard helemaal alleen voor -- de naam van de student die haar
kortstondige partner was, is haas -- en het is pas als ze een vrouw ontmoet die
eenzelfde lijdensweg heeft ondergaan, dat ze het adres krijgt van een
engeltjesmaakster in Parijs, die haar tegen fikse betaling zal 'helpen'.
Voordien had ze nog geprobeerd, in navolging van de in die tijd gebruikelijke
adviezen, van de foetus af te komen door achtereenvolgens van de trap te
springen, hopen penicilline te slikken en met breinaalden te experimenteren.
Het
afstandelijke, bijna koele verhaal van de gebeurtenissen uit die tijd kent een
hoogtepunt in het verslag van de ingreep zelf en de beschrijving enkele dagen
later van de miskraam die haar bijna fataal zou worden. De gebeurtenissen
zullen uiteraard een diepe indruk nalaten en haar verdere leven, als vrouw en
als auteur, sterk beïnvloeden. Zesendertig jaar later, tussen februari en
oktober 1999, deed ze er precies negen maanden over om dit voorval van zich af
te schrijven.
In
haar nawoord bij deze herdruk schrijft Marja Pruis: ‘Het voorval is een
schokkend boek. Het is niet ‘groot’, zoals geen van de romans van Ernaux
volumineus is, en toch heeft het de zwaarte van een baksteen.’ Het recht op
abortus, om welke redenen of onder welke omstandigheden dan ook, heeft tot op vandaag
onmiddellijke maatschappelijke relevantie, zo blijkt, want ook in België is
abortus enkel onder welbepaalde voorwaarden geen misdrijf. En denk aan de
massale protesten in Polen tegen de uiterst strenge abortuswetgeving. Polen,
lid van de Europese Unie, niet ver van ons bed.
In september 2021 won de film L’événement van Audrey Diwan, naar het
boek van Annie Ernaux, in Venetië de Gouden Leeuw. De film heeft, zo schrijft
Pruis, eenzelfde ‘kwetsbare heldhaftigheid’ als het boek. ‘Het verliezen van de
controle over je eigen lichaam […] is een verhaal van alle tijden, overal.’
Annie Ernaux:
Het voorval, De Arbeiderspers, Amsterdam 2022, 96 p. ISBN 9789029545822.
Vertaling van L’événement door Irene Beckers. Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan