Non-fictie

BOEKEN NR. 2, FEBRUARI 2021

Harald Jähner: Wolfstijd. Duitsland en de Duitsers 1945-1955

door Jo Vanderwegen

Vijfenzeventig jaar geleden eindigde de nachtmerrie van de Tweede Wereldoorlog. Een gelegenheid om nog eens stil te staan bij de gevolgen voor Duitsland zélf van deze ongekende destructie op mondiaal niveau. Voor heel wat Duitsers waren immers de jaren onmiddellijk volgend op de overgave nóg erger dan de oorlogsellende zelf: de steden lagen in puin, de voedselvoorziening stokte, ongecontroleerde bendes roofden en plunderen, massaverkrachtingen door soldaten van het Rode Leger joegen iedere vrouw angst aan.   

In vergelijking met het aantal boeken en documentaires over de oorlog zélf, valt de hoeveelheid vlot toegankelijke informatie over het Duitse naoorlogse leven in het niet. Met Wolfstijd. Duitsland en de Duitsers 1945-1955 probeert journalist en bijzonder hoogleraar Harald Jähner hier verandering in te brengen. Vijfhonderd pagina’s trekt hij uit om het te hebben over het puinruimen, de (her)opstart van het culturele leven, de zoektocht naar voedsel, het afrekenen met ex-Nazi’s, de geldeconomie, enzoverder: zowat alle aspecten van het dagelijkse leven komen aan bod. Qua volledigheid is een beter boek nauwelijks denkbaar.
 
Wolfstijd neemt een vlotte start. Harald Jähner let er heel goed voor op dat zijn verhaal geen theoretische geschiedenisles blijft. Daartoe doorspekt hij zijn relaas met talrijke citaten uit dagboeken, gedichten en brieven, zodat het geheel ook bijzonder persoonlijk van toon wordt, iets wat te vaak ontbreekt in andere werken. Daarenboven voorziet hij in een grote hoeveelheid kwalitatief fotomateriaal, onontbeerlijk voor een correcte voorstelling van het geheel. In de tweede helft verliest Wolfstijd wat vaart en kan Jähner de lezer niet in dezelfde mate op sleeptouw nemen. Dat komt omdat het boek in de laatste hoofdstukken worstelt met het gebrek aan een wat groter narratief waardoor de lezer niet altijd geprikkeld blijft om verder te blijven lezen – de hoofdstukken staan soms wat op zich en lijken gerecupereerd uit eerdere voorbereidingen. De uitgebreide aandacht die sommige onderwerpen en/of individuen krijgen (bv. Beate Uhse, Willi Baumeister) doet wat arbitrair aan en gaat ten koste van interessantere onderwerpen, zoals bv. het lot van de vele oorlogswezen of de industriële demontagepolitiek van de Sovjets.
 
Maar dat alles neemt niet weg dat Wolfstijd een verzorgd uitgegeven werk is; Jähners heldere en warme schrijfwijze komt door de vlotte vertaling daarbij duidelijk tot zijn recht. De bekroning van Wolfstijd op de Leipziger Buchmesse in 2019 zorgde er mee voor dat zijn boek tot een wereldwijd succes uitgroeide. Opmerkelijk, want het gelijkaardige (en trouwens zeer sterke) Zwischen Ende und Anfang van Wolfgang Brenner kreeg bij zijn verschijnen vier jaar geleden een pak minder aandacht. Wat er ook van zij, Jähners Wolfstijd kan er maar zijn voordeel mee doen, en de lezer ook!
 
Harald Jähner: Wolfstijd. Duitsland en de Duitsers 1945-1955, De Arbeiderspers, Amsterdam 2020, 512 p. ISBN 9789029541138. Vertaling van Wolfszeit: Deutschland und die Deutschen 1945-1955 door Anne Folkertsma en Jantsje Post. Distributie L1M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri