Poëzie

BOEKEN NR. 1, JANUARI 2021

Roger de Neef, Guy Leclercq (ill.): De gedichten voor Marinette. Een rouwkrans

door Dirk De Geest

De nieuwe bundel van Roger de Neef is typografisch een pareltje. De gedichten (en zelfs de versregels) staan afgedrukt in een zee van wit, en het geheel is voorzien van enkele fascinerende abstracte voorstellingen van Guy Leclercq. Dat grote formaat legt meteen de klemtoon op elk detail van deze woordkarige gedichten. Bij De Neef gaat het immers om de retoriek van de taal: het ritme heeft iets plechtstatigs, en de korte regels en strofen zorgen ervoor dat elk afzonderlijk woord geconcentreerd betekenisvol wordt.    

Die plechtige, haast hymnische stijl past uitstekend bij het thema van deze bundel, die een overledene wil gedenken. Daarbij is thematisch sprake van een soort van uitdeinende beweging. De eerste reeks gedichten roept nadrukkelijk de overleden persoon op. Dat gebeurt, geheel volgens de principes die De Neef al jarenlang hanteert, op een erg beeldrijke wijze. Het ouder worden is de finale etappe in een reis, en de lichamelijke aftakeling wordt opgeroepen in beelden die de natuur evoceren. Tegelijk is boeiend om te zien hoe dat stervensproces wordt verbeeld op een dubbele manier: passief, als het verlies van energie en vermogens en een totale verstilling, maar ook actief, als het teruggeven van het leven aan het ruime kosmische verband. De mens doet als het ware afstand van wat hem of haar een tijdlang is toevertrouwd. In die zin is deze rouwkrans niet alleen een herdenking van de overledene, een postuum monument in woorden dat de vitaliteit en de herinneringen aan vroeger opnieuw activeert. De gedichten zijn evenzeer een intense hulde aan het leven, ook al bezit dat niet meer de kracht van lang geleden.
 
Dat proces van veroudering leidt vanzelfsprekend ook tot een bezinning op de eigen eindigheid. Marinette wordt immers beschreven in relatie tot de ik en de wij die van haar afscheid hebben moeten nemen. Zij is een intieme vriendin maar ook een voorbeeld voor de weg die eenieder moet gaan. Het is een intense en diepe zoektocht naar het menselijke bestaan, die hier in sobere bewoordingen plaatsvindt. De dichter kiest voor korte regels en zinnen, met veel pauzes, en vooral voor tal van beelden. Levenloze dingen worden als levend voorgesteld, terwijl de mens omgekeerd zijn centrale rol in de wereld verliest. Die schrijfwijze met sprekende metaforen en symbolen is misschien wel de grootste kwaliteit van De Neefs dichterschap, en hier wordt de stijl tot een hoogtepunt van intensiteit gevoerd.  
 
De bundel loopt, niet verwonderlijk, uit op een meditatie over bomen. De boom staat in de wereld van De Neef voor een vertraagd maar daardoor intenser bewustzijn, een wijze van leven die wortelt in de harmonie van de kosmos. Bomen zijn in zekere zin een model voor de mens maar tegelijk staan ze dichter bij de eeuwigheid en zijn ze een symbool voor het transcendente. Het slotakkoord van de bundel gaat in dezelfde richting: de eindigheid van de dichter wordt erin opgeroepen als een proces van toenemende onthechting, het loslaten van alles wat bijkomstig is om zich open te stellen voor wat komen gaat. Het is een soort van eigentijdse Elckerlyc die hier aan het woord komt, maar in dit credo zit zowel de mensopvatting als de literatuuropvatting van De Neef vervat. De gedichten voor Marinette zijn een indringend orgelpunt in dit aparte oeuvre. Ze vragen met aandrang om een hernieuwde of nieuwe kennismaking met een eigenzinnige maar daardoor ook oorspronkelijke en bijzonder authentieke dichter.  
 
Roger de Neef, Guy Leclercq: De gedichten voor Marinette. Een rouwkrans, Poëziecentrum, Gent 2020, 51. : ill. ISBN 9789056553487 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri