Nederlands proza

BOEKEN NR. 7, JULI 2019

Remco Campert, Kees van Kooten: Aanelkaar

door Jo Vanderwegen

Al meer dan vijftig jaar zijn auteur Remco Campert (1929) en schrijver en voormalig televisiemaker Kees van Kooten (1941) bevriend. Gedurende die tijd schreven ze elkaar talloze ansichtkaarten en kattenbelletjes – tot een echte correspondentie kwam het echter nooit. In Aanelkaar doen ze dat op vraag van Campert wél:  
 
‘Ik wil je voorstellen om samen een boek te schrijven. We zijn vrij om te schrijven wat we willen. Wel moet er de noodzaak van het schrijven in zitten. Zonder elkaar zouden we niet geschreven hebben.’  
 
En zo ontstaat een vrolijke correspondentie tussen twee oudere mannen die van taal houden en voor wie vriendschap de mooiste vorm van liefde is; een briefwisseling die van associaties en herinneringen aan elkaar hangt en die gaandeweg ontroerender wordt. Waar oorlog, herinneringen en de dood een steeds overheersender thema wordt (vooral bij Remco Campert), probeert Kees van Kooten nu en dan de zware thema’s te pareren door lichtvoetiger onderwerpen als de aanschaf van een nieuwe bank voor in de huiskamer aan te halen, en op de voor hem kenmerkende relativerende en humoristische stijl te benaderen. Ook halen beide heren herinneringen op aan gezamenlijk cafébezoek, vakanties in Frankrijk, en het samen in de cinema bekijken van de film E.T. (en de bijbehorende opkomende tranen). Vooral Remco Campert toont zich kwetsbaar. Op 14 juli 2018 schrijft hij zijn vriend na negen maanden corresponderen een laatste brief: ‘Wat begonnen is moet, net als het leven, ook een keer eindigen. Dat moment is, zeg ik met enig plechtig keelschrapen, is nu aangebroken.’
 
Veel eerder al, beschreef hij pijnlijk nauwkeurig zijn emoties bij het ouder worden: ‘Ik merk dat ik langzamerhand alleen nog maar binnenwereld heb. Uit jouw brieven blijkt dat jij veel buitenwereld hebt. Reizen in Frankrijk, het Mémorial Charles de Gaulle, etc. Mijn buitenwereld bevindt zich voornamelijk binnen in me. Die wereld bestaat uit herinneringen die ik tot voor kort moeiteloos opriep. De laatste tijd gaat dat steeds minder makkelijk. Al wil ik dat niet aan mezelf toegeven, lijd ik waarschijnlijk toch aan aftakeling. Dat laatste woord zoek ik op in de Van Dale. Die zegt: ‘vermindering van de verstandelijke vermogens door hoge leeftijd’. Ik schrik van deze vaststelling. Ik kan niet geloven dat dit met mij aan de hand is. Maar ja, zulke dingen merk je zelf natuurlijk niet.’  
 
Aanelkaar is zo een klein, ontroerend monument voor de vriendschap geworden, buitengewoon mooi vormgegeven met fotografische reproducties van brieven en kaarten door Piet Schreuders. Een stilistisch kleinood om te koesteren.  
 
Remco Campert en Kees van Kooten: Aanelkaar, De Bezige Bij, Amsterdam, 2019, 240 p. ISBN 9789403143200. Distributie Standaard Uitgeverij

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri