Vertaald proza

BOEKEN NR. 5, MEI 2019

Tomás González: Ontij

door Hugo Van Hoecke

In een van bij het vertrek al broeierige sfeer vaart in het noorden van Colombia bij dageraad een vissersfamilie de Caribische Zee op om zich te bevoorraden met vis ten behoeve van de gasten in het toeristenrestaurant aan de kust dat zij gezamenlijk uitbaten. Aan boord een vader en zijn 26-jarige tweelingzonen Mario en Javier. Dat hun relatie grondig verstoord is, wordt al bij de aanvang van de roman overduidelijk geschetst: Mario koestert een ‘oranjerode haat’ tegenover zijn vader, en die van zijn kant wordt binnenin verteerd door een ‘gifgroene vlam van verachting’, het soort vuur van misprijzen dat hij beide ‘mislukkelingen’ toedraagt. De andere helft van de tweeling, Javier, oogt minder explosief dan zijn broer en is eerder zwaarmoedig van aard, maar meestal helder denkend relativeert hij, stilletjes beter wetend, de chronische nukken van zijn autoritaire vader.
 
Nu dit trio ook nog uitvaart onder de omineuze dreiging van een naderend onweer staat het in de sterren geschreven dat daar brokken van komen. Een uitbarsting kan niet uitblijven, en uitgerekend de weergod – het ‘ontij’ uit de titel - zorgt daarvoor. De voorspelde storm in de natuur triggert de aangekondigde storm in de hoofden. Simultaan wordt een gevecht geleverd met de natuurelementen en met de tegenspelers in de boot. Mario is woest op zijn vader, omdat die ondanks de beroerde voorspellingen toch had willen uitvaren. Maar het kan hem niet schelen: ‘Als we verzuipen, verzuipen we maar, daar is niet veel mee verloren. Maar voor Javier vind ik het erg. En voor ons gekkie’. Dat ‘gekkie’ slaat op de moeder van beiden, een afgetakeld vrouwmens dat van de ene hallucinatie in de andere tuimelt. Zij voegt een veelzeggend element toe aan de kosmische ontsporing die zich voor onze ogen afspeelt. Javier houdt daarin het hoofd min of meer koel. En dan gaat de vader overboord. De finale afrekening?
 
Eigenlijk gaat het, eerder dan over samenleven, in Ontij over het leven tout court. Over een gefrustreerde oudere man die zich in het leven niet heeft kunnen waar maken. Over een jongeman, Mario, die een infantiele doodswens koestert. En vervolgens diens broer Javier, voor wie het leven is ‘als een pendelbeweging naar de hel en weer terug’, en die met behulp van een stuk of wat surrogaatmiddelen zich overal doorheen wurmt. De clash tussen het drietal leidt allerminst tot een catharsis, maar verbeeldt op een majestueus epische manier hoe het er in dat harde leven aan toe gaat, tussen mensen onderling, in goede tij naast ontij.

Het laten innemen van verschillende vertelstandpunten –niet enkel door de drie kemphanen, maar ook door het familievolk aan de wal en toevallige hoteltoeristen- geeft de scene een nog ruimer speelvlak. Globaal zorgt dit voor een authentiek en onbetwistbaar indringend geheel dat gestuwd wordt door de vertelkracht van de auteur, die hiermee een werkstuk aflevert dat er best zijn mag.
 
Tomás González: Ontij, Atlas Contact, Amsterdam 2019, 192 p. Vertaling van Temporal door Jos den Bekker. ISBN 9789025451158. Distributie VBK België 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri