Nederlands proza

BOEKEN NR. 1, JANUARI 2019

Jean Pierre Rawie : Verstrooid van schoot

door Jooris van Hulle

‘Ik beschik inmiddels wekelijks over een aanzienlijke lezerskring, maar weet dat mijn geschrijf niets uithaalt, en schud over onze toenmalige onnozelheid vertederd mijn wijze hoofd.’ Jean Pierre Rawie, een van de meest vooraanstaande dichters in het Nederlandse taalgebied, schrijft wekelijks een column in Het Dagblad van het Noorden. Aansluitend aan eerder verschenen bundelingen ervan (Vroeger was alles beter, behalve de tandarts en Mijn ouders hadden één kind en een dochter) is er thans Verstrooid van schoot.  
 
In zijn woord vooraf omschrijft Rawie zijn boek zo: ‘Ook hier is iemand aan het woord, die in kort bestek zijn herinneringen aan vroeger alsook zijn bevreemding over een aantal verschijnselen van deze tijd met u deelt.’ Weemoed kleurt de herinneringen aan wat voorbij is: Zijn kindertijd en jeugd in Groningen, waar zijn vader als predikant was beroepen (nadat hij kort voordien als ‘hemelpiloot’, luchtmachtpredikant, aan de slag was gegaan in Den Haag en later op de basis Soesterberg). Zijn soms jeugdige overmoed als het erom ging de goegemeente te verbazen met literaire schrijfsels, die hij vaak opzette samen met zijn kompaan Driek Van Wissen (1943-2010). De vaak zorgeloze en niet aan allerhande regels onderworpen uitgaansmogelijkheden (vandaar de titel van het boek: ‘destijds was iedereen ietwat verstrooid van schoot, en er werd in het nachtlokaal naarstig gefriemeld, met voortdurend wisselende verbintenissen tot gevolg’).
 
Ook voor de actualiteit heeft Rawie oog en oor. ‘Bevreemding’ is hier inderdaad het sleutelwoord. Zelf is hij nooit het voorbeeld geweest van een volgzame leerling - ten bewijze hiervan het feit dat hij enkele keren van school werd gestuurd -, maar dat neemt niet weg dat hij ongezouten zijn mening ventileert over bepaalde ontwikkelingen binnen het onderwijslandschap. Vaak brengt hij hier op een subtiele manier het wapen van de ironie in de aanslag. Over de nooit eindigende drang alles te willen vernieuwen, luidt het: ‘Hoe naarstig men het onderwijs ook verbetert, je zult altijd lui houden die echt iets willen leren’.
 
Ook heeft hij het over de invloed van het internet, op basis waarvan ‘ook lui die beter zouden moeten weten’ beweren dat ‘kennis achterhaald is’, maar volgens Rawie zijn ‘in het onderwijs de rampzalige gevolgen dezer opvatting reeds lang merkbaar’. En over de verengelsing van het onderwijs luidt het in niet mis te verstane woorden: ‘Heel Nederland, de universiteit voorop, lijdt aan de Engelse ziekte’.
 
Dat een aantal stukjes op een directe manier refereren aan typisch Nederlandse toestanden, verhindert niet dat ook de Vlaamse lezer zijn weg vindt in deze verzameling. Wat hij bv. schrijft over John Julius Norwich, ‘één van mijn favoriete eigentijdse geschiedschrijvers’, typeert ten voeten uit zijn eigen aanpak: ‘Hij is kwistig met anekdotes en treffende details, dat maakt zijn werk voor mij zo boeiend: de petite histoire, het relaas van menselijke zwak- en dwaasheden, schurkenstreken en domme vergissingen.’  
 
Jean Pierre Rawie is een gedegen observator van ons tijdsgewricht. Dat hij erover schrijft in zijn eigen onnavolgbare stijl, kan alleen het leerplezier verhogen. Zijn vriendin bv. wordt nergens bij name genoemd, maar in wisselende omschrijvingen heeft hij het over ‘De Jonge Vrouw Die De Beste Jaren Van Haar Leven Aan Mij Vergooit’. Dat Rawie daarnaast bewust, zonder hierin te overdrijven, een archaïsche verwoording nastreeft, kan worden gezien als een ode aan de taal en een regelrecht ingaan tegen taalverarming. Zoals in het stukje ‘Gekkenwerk’: ‘Mij gewerd een uitnodiging van de Groningse alma mater een lezing te houden over mijn dichtwerk en deszelfs totstandkoming.’ Dat de voordracht in het Engels gehouden moest worden…
 
Jean Pierre Rawie: Verstrooid van schoot, Amsterdam, Prometheus  2018, 289 p.
ISBN 9789044638455. Distributie Pelckmans Uitgevers 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri