De Chinese
chrijver Yu Hua (geb. 1960) baarde in het verleden opzien met romans als De bloedverkoper (2004) en Broers (2012). Leven! (1995) dan weer werd verfilmd door een van de grootste
Chinese filmregisseurs, Zhang Yimou. Nu is er een overzicht van zijn
kortverhalen, vertaald onder leiding van de eminente Jan De Meyer. Het is onder
meer zijn verdienste om de Chinese moderne literatuur tot bij de
Nederlandstalige lezer te brengen. Zijn werk als vertaler en als medeoprichter
van het helaas intussen ter ziele gegane tijdschrift Trage Vuur (dat als doel had moderne Chinese literatuur aan te
bieden via een rechtstreekse vertaling uit de brontaal), kan niet onderschat
worden. Ook nu verschenen een aantal van de verhalen al een keer eerder in het
Nederlands, al dan niet in het genoemde tijdschrift. De overige zijn voor het
eerst vertaald. Verscheidene vertalers werkten mee aan onderhavige uitgave.
De selectie
van de verhalen opgenomen in Flesjes
knallen gebeurde door Yu Hua zelf, en toont ‘mijn andere manier van leven’,
zoals hij meermaals in interviews uitlegde. Ook werden ze allemaal geschreven
voor het jaar 2000; nadien publiceerde Yu Hua alleen nog romans, novellen en
essays. Van de laatste twee categorieën zijn om onduidelijke reden helaas nog
geen vertalingen in het Nederlands verschenen.
Flesjes knallen nu. Het titelverhaal (een vertaling van Mathilda
Banfield) verhaalt over hoe de ik-figuur met steeds meer vrienden gaat
meehelpen de echtelijke problemen van een bezoeker op te lossen. ‘Als we een
flesje leeg hadden gooiden we het in de lucht, en daarna gooiden we er nog een
achteraan, zodat de flesjes tegen elkaar ketsten in de lucht en uit elkaar
spatten, zodat het glas als ijsschilfers naar beneden kwam vallen. Dat
spelletje noemden we ‘flesjes knallen’’, aldus het einde van dit in vlot
Nederlands vertaalde verhaal.
De zwarte humor, één van de kenmerken van het werk van Yu
Hua, zien we in tal van rake observaties en in de beschrijvingen van de
relaties tussen mensen onderling. Meer dan eens maakt de humor plaats voor
geweld, zoals in ‘Voorbestemd’ of ‘Ik
heb geen eigen naam’.
Sommige verhalen bevatten
aspecten van magisch-realisme, zoals ‘Doodsrelaas’, waarin fietsers en oude
vrouwtjes plots lijken op te duiken en auto’s wegspringen voor de ogen van de
verteller. Ronduit poëtisch en beeldend is ‘Bloed en pruimenbloesems’ waarin
met bloed besmeurde bladeren door de lucht dwarrelen – het kost de lezer geen
enkele moeite om de film voor zijn ogen af te spelen. Het is één van de
verhalen die alleen al omwille van het krachtige, treffende taalgebruik vragen
om onmiddellijk herlezen te worden. Minder te pruimen zijn verhalen zoals ‘Liefdesverhaal’,
waarvan het stroeve Nederlands de vreugde van het lezen van ‘echte’ Chinese
teksten meermaals in de weg zit.
Het mag de pret niet drukken: Jan De Meyer heeft uitstekend
werk afgeleverd, we wachten op verdere vertalingen van essays en ander werk van
Yu Hua. Het boek is trouwens voorzien van een beknopt maar zeer lezenswaardig
nawoord over het leven en werk van Yu Hua. Wel blijven we zitten met de vraag
waarom de uitgever de oorspronkelijke titel (‘Ik heb geen eigen naam’) – tevens
de titel van één van de opgenomen teksten – verving door Flesjes knallen. Maar verder: alle lof om eindelijk weer ruimte te
maken voor originele vertalingen van internationaal talent met een eigen stem.
Yu Hua:
Flesjes knallen, De Geus, Amsterdam 2018, 320 p. ISBN 9789044540246. Vertaling van Wo meiyou ziji de mingzi door Jan De Meyer e.a.
Distributie L&M Books.
deze pagina printen of opslaan