Anna Enquist is in
zekere zin al jarenlang het slachtoffer van haar eigen succes. Hoewel (of
precies omdat) haar werk bijzonder populair is en herdruk na herdruk beleeft,
wordt zij door de literaire recensenten niet meteen met open armen onthaald.
Integendeel, de lof is doorgaans zuinig en vaak vallen daarbij termen als
'sentimentaliteit' en 'gemakkelijke emoties'. Die kwalificaties zijn volstrekt
onterecht. Dat de verzen van Enquist mensen kunnen raken, is geen
bijverschijnsel; het betekent dat haar poëzie gaat over herkenbare thema's en
gevoelens. Tegelijk echter is deze lyriek allerminst een rechtstreekse
uitdrukking van persoonlijke ideeën, maar integendeel een intrigerend
taalkunstwerk, dat veel gelaagder en complexer is dan velen doen voorkomen.
Op een eerste niveau
lijkt Nieuws van nergens ook letterlijk vooral gelegenheidspoëzie en
'nieuws'. Veel verzen zijn geschreven bij verjaardagen en overlijdens van
collega's of voor specifieke gelegenheden. Op die manier sluit de dichteres aan
bij een zekere actualiteit, al is die vooral persoonlijk van aard. Tegelijk
echter vormen die aanleidingen slechts een vertrekpunt voor een meer algemene
poëtische vraagstelling. Enquist gaat in de meeste van haar verzen op zoek naar
sporen van wat voorbij is of afwezig. In die zin verwoordt haar poëzie de
spanning tussen verleden en heden, een spanning die verbonden is met die tussen
band en breuk. Dat thema wordt echter intens verwoord door vooral te focussen
op concrete objecten en beelden. De taal van Enquist is daardoor bijzonder
aanschouwelijk. De dichterlijke ik is daarbij wel aanwezig, maar veelal blijft
het onderkoeld emotioneel op de achtergrond. Daarbij wordt deze poëzie
geschraagd door een klassieke opbouw en een stijlvol taalgebruik. Enquist
blijft klassiek, maar die minder modieuze positie doet niets af aan de hoge
kwaliteit van haar poëzie. Vrijwel ieder gedicht wint bij een geduldige en
herhaalde lectuur extra aan belang, en dat kan niet zo vaak van een dichtbundel
gezegd worden.
Anna Enquist: Nieuws van nergens, De Arbeiderspers, Amsterdam 2011, 57 p.
ISBN 9789029572149. Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan