Nature Writing

Robert Macfarlane, Jackie Morris (ill.): The Lost Words / Verloren woorden

door Kris van Zeghbroeck

De laatste editie van de Engelse Oxford Junior Dictionary (2007) werd sterk beïnvloed door de dagelijkse taal van de internetgeneratie. De toevoeging van nieuwe woorden ging ten koste van woorden uit de almaar krimpende natuur. Kinderen hebben het al moeilijk om de natuurlijke herkomst van voedingsproducten te achterhalen (‘Pizzabomen & paarse koeien’) laat staan dat ze wilde dieren en planten herkennen waar ze nog nauwelijks contact mee hebben. Dit gegeven, gecombineerd met het verband tussen de achteruitgang van in de natuur spelende kinderen en hun algemene gezondheid, deed een aantal schrijvers en natuurvorsers aan de alarmbel trekken. (The Guardian)

Onder hen de Britse natuurschrijver Robert Macfarlane en de illustrator Jackie Morris, die samenwerkten aan The Lost Words: A Spell Book (2017, Verloren woorden: Een betoverboek). Niet zomaar een natuurboek, maar een (be)toverboek, een boek van spreuken en bezweringen die de uit ons leven verdwenen woorden van dieren en planten weer tot leven moeten brengen. Je moet de woorden binnen een zwerm van letters zoeken en spellen, om dan het woord tot leven te wekken met een spreuk in verzen, waarvan elke vers begint met een letter van het (her-)ontdekte woord.

Macfarlane neemt de verzen voor zijn rekening, terwijl Jackie Morris de zwerm van letters verstopt in een natuurlijk patroon op een dubbele bladzijde. Dier of plant worden dan uitvergroot geschilderd op de bladzijde naast de poëtische verzen. Tot slot krijgt het onderwerp een diepere betekenis door op een dubbele bladzijde het biotoop te verbeelden, met interactie tussen andere dieren of planten. Zo ontstaat er spontaan een dieper inzicht in natuurlijke verbanden. De illustraties zijn van bijzonder hoge kwaliteit en munten uit in hun natuurlijke zeggingskracht.

Dat patroon herhaalt zich voor een twintigtal verloren woorden zoals acorn (eikel), adder (idem), bluebell (bosklokje), bramble (braam), conker (wilde kastanje), dandelion (paardenbloem), fern (varen), heather (heide), heron (reiger), ivy (klimop), kingfisher (ijsvogel), lark (leeuwerik), magpie (ekster), newt (salamander), otter (idem), raven (raaf), starling (spreeuw), weasel (wezel), willow (wilg) en wren (winterkoning).

De kans dat je bij ons in de natuur een zeldzame ijsvogel, raaf of adder tevoorschijn tovert, is natuurlijk relatief klein, maar de meeste planten en dieren zijn vrij gemakkelijk te vinden. Het zoekspel in taal en beeld is fascinerend voor alle leeftijden en het boek rendeert extra als kinderen en volwassenen samen kijken en lezen. Zo wordt vaak vergeten kennis over de natuur opnieuw over de generaties heen overgeleverd. The Lost Words werd genomineerd voor de Wainwright Book Prize Shortlist 2018. Het is de eerste keer dat een boek dat ook geschikt is voor kinderen de longlist/shortlist haalt.

Robert Macfarlane, Jackie Morris: Verloren woorden: Een betoverboek, Querido Amsterdam, 2019, 128 p. : ill. ISBN 9789021415451. Vertaling van The Lost Words: A Spell Book door Bibi Dumon Tak. Distributie L&M Books

Robert Macfarlane, Jackie Morris: The Lost Words: A Spell Book, Hamish Hamilton London, 2017, 128 p. : ill. ISBN 9780241253588. Distributie Penguin RandomHouse Benelux







deze pagina printen of opslaan