Poëzie

BOEKEN NR. 2, FEBRUARI 2018

Nicolaas Matsier: Zonder titel zonder jaar

door Carl De Strycker

Nicolaas Matsier geniet bekendheid als prozaïst, maar debuteert nu, op zijn 72ste, met gedichten. Zijn bundel heet Zonder titel zonder jaar, en wil dus eigenlijk helemaal geen titel hebben. Dat verwijst naar schilderijen of beeldende kunstwerken die door hun maker niet van een bovenschrift wordt voorzien dat de interpretatie stuurt, noch van een datering. Dat lijkt ook op te gaan voor de gedichten in deze bundel, die werk bevat dat in de voorbije jaren mondjesmaat tot stand gekomen is, weliswaar vaak naar aanleiding van een of andere gebeurtenis, maar verder volledig op zichzelf functionerend. Matsier zelf over zijn dichterschap:
 
‘Ik schrijf nu en dan een gedicht. Om een etser te eren. Om na te denken over een rivier. Omdat er iemand jarig is. Vanwege een afscheid. Omdat het herfst is. Omdat het nieuwjaar is. Omdat er een gedicht moet komen voor bij een ingang, om overheen te lopen. Is elk gedicht dan eigenlijk een gelegenheidsgedicht? Daar zou ik wel vóór zijn, ja, om het zo te zien.’
 
Niet voor niets toont het voorplat een lappendeken en heet het laatste gedicht uit de bundel ‘Staalkaart’ – dat is namelijk wat je krijgt: een proeve van het kunnen op lyrisch gebied van de auteur Matsier.
 
Zonder titel zonder jaar is dus geen hecht gecomponeerde of goed gestructureerde bundel, maar een verzameling losse gedichten die onderling nauwelijks samenhang vertonen, al zijn er wel thema’s en motieven die terugkeren, zoals het fenomeen rivier, waaraan Matsier meerdere verzen wijdt en met ‘Bedding’ een van zijn mooiste gedichten schrijft. Uiteraard is dat een metafoor voor het leven en uiteindelijk is dat het thema van deze bundel: de existentie in al haar facetten.
 
De discursieve strategieën die voor de beschrijving daarvan aangewend worden, zijn divers: nu eens krijg je bedenkingen of observaties, dan weer een gedachte-experiment, in andere gedichten laat de dichter objecten aan het woord in een monoloog, beschrijft hij een foto of zien we een kunstenaar aan het werk. Het levert voornamelijk verhalende, goed begrijpbare poëzie op, in verzen waarin rijm en binnenrijm als belangrijkste stijlmiddel worden gehanteerd. Maar waar gaat het dan over? Over een etser, over afscheid, over de herfst, over het nieuwe jaar.  
 
Matsiers verzen komen meestal bij grote momenten, maar er zijn er ook die mild filosofische vragen stellen of die over meer banale dingen gaan. Het mooiste gedicht in die laatste categorie is vast ‘Hoe een kat te gaan missen’, waarin de dichter uitlegt hoe je leven verandert als de poes er niet meer is. Meestal moeten de gedichten het hebben van hun ideeën, eerder dan van hun metaforen of stijl, al zijn er uitzonderingen, zoals in het gedicht ‘Maart’, dat prachtige metaforen bevat voor een fenomeen dat bij een mindere dichter makkelijk tot kitsch zou worden herleid. Matsier dicht:  
 
‘De monochrome winter
knuffelt de knoppen
en stopt ze in
 
de vlokken hangen
aan de lijnen
als hagelwitte was’

Is Matsier een dichter? Ja en nee. Zeker is hij de schrijver van een aantal knappe verzen die herkenbaar zijn voor iedereen en daarom het potentieel hebben om uit te groeien tot klassiekers in bloemlezingen. Door het eclecticisme in zowel vorm als inhoud ontbeert hij echter een eigen dichterlijke stem of visie; doordat hij de gedichten dan weer presenteert als een samenraapsel en door er enigszins badinerend over te spreken, lijkt Matsier zelf de poëzie in zijn oeuvre enigszins perifeer te achten.
 
Nicolaas Matsier: Zonder titel zonder jaar, De Bezige Bij, Amsterdam 2017, 61 p. ISBN
9789023472902. Distributie WPG Uitgevers

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri