Vertaald proza

BOEKEN NR. 8, SEPTEMBER 2017

Alisa Ganijeva: De Russische Muur

door Tom Rummens

Dagestan is een complexe regio, en dat is een understatement van jewelste. De autonome Russische republiek, die grenst aan Tsetsjenië, de Kaspische Zee, Azerbaijan en Georgië, bestaat uit dertig volkeren en is dus een lappendeken van vele minderheden. Veel van deze minderheden hebben een Islamitische achtergrond, allen hebben ze een Sovjetverleden. Dat is geen evident recept voor een rimpelloze samenleving, maar goed, waar een wil is, is een weg. Het feit dat de inwoners niet alleen divers, maar ook uitbundig zijn in hun tradities en gebruiken, schept ergens ook een band.
 
Tot Rusland besluit een muur rond de republiek te bouwen en het bandeloze Dagestan te isoleren. Er ontstaat chaos en getouwtrek, extremisme steekt de kop op in de wedloop om macht en invloed. Terwijl het land stilaan uiteenvalt, proberen haar kleurrijke bewoners zich staande te houden en er het beste van te maken.
 
Met De Russische Muur presenteert Alisa Ganijeva een bontgekleurd boek. Zonder schroom dompelt ze haar lezers onder in de talloze tradities, temperamenten en eigenaardigheden van Dagestan en haar eindeloos eigenzinnige stoet bewoners. Dat is tegelijk de kracht en de beperking van dit boek. Want noch Ganijeva noch de vertalers hebben het zichzelf, laat staan de lezer, makkelijker gemaakt dan het is. De couleur locale spat van de bladzijden. En die couleur locale is voor een West-Europese lezer geen gekend terrein. Een uitgebreide verklarende woordenlijst achteraan brengt weliswaar soelaas, maar wie als lezer niet bekend is met dit stuk van de Russische cultuur heeft toch voortdurend het gevoel dat hij achter het verhaal en haar finesses aanhuppelt.
 
Dat is jammer, maar tegelijk onvermijdelijk. Want de kracht van De Russische Muur schuilt precies in het feit dat de lezer op compromisloze wijze ondergedompeld wordt in een ongekende maar fascinerende wereld: de tradities en gebruiken, de verschillende volkeren en hun geschiedenis. Het boek barst van dingen die je als lezer niet kent, van onverwachte ontmoetingen, conflicten en discussies. Dat maakt ook de aantrekkelijkheid ervan uit, alsof je binnen mag kijken in een wereld die zich anders nooit aan je had openbaard. Ook dat kan literatuur doen, en allicht hebben we daar meer nood aan dan aan een zoveelste roman die onttrokken is aan Vlaamse klei of die eindeloze cirkels draait in de Amsterdamse grachtengordel.
 
En uiteraard is Dagestan ook een metafoor voor wat we wél kennen. Want De Russische Muur is ook een metafoor voor iets wat in de recente geschiedenis zo vaak gebeurde en ook vandaag gebeurt – en dus voor iets waar we wel degelijk dagelijks mee worden geconfronteerd. Want je kan de wereldgeschiedenis herschrijven volgens hoe politici kunstmatige grenzen installeerden, en hoe daar telkens een karrevracht aan onheil uit ontstond. Een geschiedenis waar we ook vandaag nog nieuwe hoofdstukken kunnen bijschrijven. De Russische Muur haalt die werkelijkheid naar boven, geeft haar een concrete stem, toont de complexiteit ervan. Alleen al daarom is het boek weliswaar geen voor de hand liggende, maar wel een heel welgekomen, ja zelfs broodnodige stem in het debat.
 
Alisa Ganijeva: De Russische Muur, Wereldbibliotheek Amsterdam, 2017, 271 p. ISBN 9789028426337. Vertaling van Prazdnitsjnaja gora door Annelies de Hertogh en Els de Roon Hertoge. Distributie: Elkedag Boeken

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri