Ja, die eerste vrouw in de themabundel van Wieringa, Yvonne,
Berlijnse, weet als echte vrouw van de wereld wel wie ze moet veroveren. Een
weliswaar oudere man met een buikje maar: een beroemd acteur en, ter variatie,
daarna het goddelijke lijf van de 18-jarige rugbyer (thematiek die Wieringa
onderzocht in zijn boekenweekgeschenk van 2014).
Op één verhaal na, het laatste,
over een superwereldvrouw, zijn moeder, hebben alle (32) verhalen al in andere
bundels gestaan. De meeste komen uit de positief ontvangen recentste, Honorair kozak uit 2015, maar niet die
met veel spektakel. Ze gaan inderdaad bijna allemaal over een vrouw, vooral een
Europese of Amerikaanse overigens, een enkele keer niet echt. ‘Bezit’ en ‘De
familie onderweg’ kun je slechts met een beetje moeite een verhaal over een
vrouw (de moeder) vinden, in plaats van over Wieringa zelf en zijn nieuwe stiefvader
en oom Sal. Zijn moeder ‘die hem’, zoals het achterplat meldt ‘de smaak voor de
wereld gaf’. Haar derde echtgenoot is de Egyptenaar Moshin, die behalve aan
drie echtgenotes ook veel plezier beleeft aan een piepklein stukje strand dat
helemaal van hem is. Wieringa overweegt de aankoop van een huis.
De verteller is een
soms tikje ijdele deelnemer, maar scherpe waarnemer. Een mooi blok vormen de
verhalen met het in beeld brengen en de analyse van het gedrag van
beroemdheden: tennismeisjes, Germaine Greer, ex-pornoster Cicciolina en de
Finse schrijfster Sofi Oksanen. Greer wordt genadeloos weggezet als chagrijn:
‘Gratis maakt je een dief, en de ziel die haar beste
kwaliteiten pas toont bij tegenstand, raakt door te veel comfort gedeformeerd –
een stomp voorwerp, alleen geschikt voor zware arbeid.’
Liefdevoller, maar trefzeker constateert Wieringa de
vanzelfsprekendheid waarmee Oksanen alle aandacht en verwennerij accepteert.
Eén vrouw van
de wereld doemt twee keer op. De eerste keer als ik, zonder inmenging van de
auteur, uitvoerig (het is het langste verhaal), de tweede keer aan het eind van
het verhaal ‘Een hotel aan zee’. Ze verkocht na de dood van haar man al haar
bezit en besloot de rest van haar leven door te brengen op een cruiseschip, al
dan niet mopperend. Wieringa hoopt dat de dikke, oude vrouw die hij beschrijft
in dit verhaal haar mythologische allure zal krijgen. Een pareltje is ook
‘Huwelijksreis’. Literatuur en realiteit ingenieus verweven, in een notendop.
Over
Wieringa’s effectieve taalgebruik en fraaie beelden: geen nieuws, het is weer
in orde. Zie het citaat hierboven, of ‘Soms zijn mensen goed, alleen door hun
grenzeloze vermogen om te lijden’ of ‘en legt zijn blik op haar borsten als een
hand’. Slechts een enkele keer een beetje gezocht, maar toch niet verkeerd: ‘Onder
water kon je elke zandkorrel horen schuren in de branding.’ Soms denk je: ga
door, hier komt een lied (‘Ze kleedt zich als een meisje maar heeft scherpe
lijnen rond haar mond’). Koester de slotzinnen. Het stijlvolle omslag heeft een
tikje ouderwets plaatje boven de titel.
Een niet heel belangrijke
bundeling, zo snel na Honorair kozak,
maar zeer geschikt als cadeautje op niveau. Misschien ook als opwarmertje voor
een nieuwe roman, die volgens welingelichte bronnen tóch bij De Bezige Bij zal
uitkomen.
Amsterdam : De Bezige Bij 2016, 123 p. ISBN 9789023448365. Distributie: WPG
Uitgevers
Meer besprekingen over Tommy Wieringa
deze pagina printen of opslaan